هزاران کشته و مفقود؛ آن روي سکه طرح «نيوم» بن‌سلمان

نيشن تأکيد کرد، اين موضوع ملزم مي‌کند که موضعي بسيار قاطع و جدي در برابر اين اقدامات اتخاذ شود و شرکت‌هاي پيمانکاري بزرگ شرکت‌کننده در اين طرح را وادار کرد، به مسئوليت‌هاي خود مقابل اين نقض آشکار حقوق‌بشر عمل کنند.

به گفته اين نشريه، کانال انگليسي آي‌تي‌وي در اوايل نوامبر 2024، فيلمي مستند تحت عنوان «برداشتن نقاب از عربستان» پخش کرد که در آن وضعيت بسيار سخت و دشوار کارگران مهاجري را به تصوير کشيده بود که در طرح‌هاي ميلياردها دلاري چشم‌انداز 2030 بن سلمان به کار گرفته شده بودند.

هزاران کشته و مفقود

بر اساس گزارش کانال آي‌تي‌وي، تاکنون 21 هزار کارگر مهاجر هندي، بنگلادشي و نپالي در صحراي عربستان سعودي هنگام کار در مرحله پي‌ريزي طرح نيوم جان خود را ازدست‌داده‌اند.

در همين راستا، «هندوستان تايمز» نيز ضمن اعتراض شديد به وضعيت کارگران هندي به کار گرفته شده در طرح نيوم عربستان، فاش کرد که تخمين زده مي‌شود، 100 هزار کارگر نيز در اين مرحله مفقود شده‌اند.

به نوشته هندوستان تايمز، اين مفقودي شامل بي‌خبري کامل از وضعيت اين کارگران است و ممکن است، شامل فوت، آسيب‌ديدگي شديد در حين کار و عدم درمان، رهاشدن به حال خود و بي‌خبري از وضعيت و در نهايت سرنوشت آنها باشد.

با وجود اين اعداد و ارقام شوک‌آور، اما بايد گفت که اين نخستين‌بار نيست که درباره شرايط بسيار سخت‌کار در طرح نيوم افشاگري مي‌شود.

چهار سال قبل روزنامه انگليسي «گاردين» در گزارشي از آوارگي اجباري 20 هزار نفر از ساکنين منطقه «تبوک» در شمال سواحل درياي سرخ توسط نيروهاي امنيتي سعودي به دستور بن سلمان خبر داد تا راه براي اجراي طرح نيوم بيش‌ازپيش باز شود.

مستند آي‌تي‌وي نشان مي‌دهد، آنچه تحت عنوان شهر نيوم در حال ساخت است، اکنون جهنمي واقعي براي کارگران در آن است. محيط کار در اينجا فاقد هرگونه استانداردهاي بين‌المللي از جمله استاندارهاي ايمني است.

کارگران در اين مطرح مجبور هستند، تا 16 ساعت در روز در گرماي شديد کار کنند و براي طي‌کردن مسافت بين محل اقامت و محل کار مجبور هستند، روزي 4 ساعت را در بيابان‌هاي گرم و سوزان عربستان طي کنند.

پس از انتشار اين فيلم شرکت‌هاي پيمانکار مجري اين طرح اعلام کردند که تلاش مي‌کنند، به استاندارهاي بين‌المللي در محيط کار، از جمله قوانين کار عربستان سعودي و سياست‌هاي سازمان بين‌المللي کار پايبند باشند.

اما نشريه نيشن اين اظهارات را دروغ‌هاي رسانه‌اي از سوي اين شرکت‌ها دانست که غرق در کسب سود هرچه بيشتر و تأمين منافع خود در طرح پر زرق و برق نيوم هستند.

نيشن از چهار شرکت بزرگ «اوما»، هلدينگ «پارک آنجلز»، «زها حديد» و «يونستوديو» به عنوان مهم‌ترين شرکت‌هاي پيمانکار نقض‌کننده حقوق کارگران در طرح نيوم ياد مي‌کند.

اين نشريه تأکيد کرد: «در اين ترديد نيست، شرکت‌هايي مشغول به کار در طرح‌هاي چشم‌انداز 2030 ولي‌عهد سعودي از جمله نيوم با بن سلمان در خون کارگراني شريک هستند که از فقيرترين کشورها به اميد به اميد بهبود شرايط زندگي‌شان به عربستان مهاجرت کرده تا در آن مشغول به کار شوند.

اين نشريه به نقل از کارشناسان مي‌گويد که پروژه عظيم نيوم که 15 طرح بسيار جاه‌طلبانه را در برمي‌گيرد و به دنبال ساخت بلندترين آسمان‌خراش‌هاي جهان، شهرهاي آينده‌نگر و حتي يک ماه مصنوعي است، نه‌تنها برنامه‌هاي «غير واقعي» هستند، بلکه در داخل عربستان جنجال‌هاي بسياري به راه‌ انداخته‌اند، به ويژه هم اکنون که زمان چنداني به موعد مقرر پايان اجراي اين طرح‌ها باقي نمانده است.

آنها تأکيد مي‌کنند، حالا که بسياري از طرح‌هاي 2030 به تعويق افتاده‌اند، بيش از پيش ثابت مي‌شود که چشمداشت‌هاي محمد بن سلمان براي تبديل‌کردن عربستان به قدرتي منطقه‌اي با شکست مواجه شده‌اند.

«فردريک اشنايدر»، کارشناس اقتصاد پس از نفت در منطقه خليج‌فارس، به نيشن گفته است، چشم‌انداز 2030 و نيوم از ابتدا بسيار بلندپروازانه و تقريباً غيرواقعي بودند و اين را من در همان روز رونمايي از طرح اعلام کردم.

اشنايدر با اشاره به اينکه هزينه 500 ميليارددلاري اعلام شده براي اجراي اين طرح، برآوردي اوليه است، مي‌افزايد:‌ «درصورتي‌که وليعهد سعودي واقعاً در صدد اجراي اين طرح باشد، بايد چهار برابر رقم اعلام شده براي آن هزينه کند.»

بر اساس برآوردهاي اشنايدر اجراي طرح نيوم 2 هزار ميليارد پوند روي دست محمد بن سلمان خرج خواهد گذاشت. وي هزينه اجراي طرح «‍ذ لاين» را 500 ميليارد دلار برآورد کرد و گفت:‌ بايد در اجراي اين طرح‌ها واقع‌نگر باشيم و هزينه‌هاي واقعي آن را اعلام کنيم.

حالا به نظر مي‌رسد، طرحي که قرار بود، اداتي براي انتقال اقتصاد وابسته به نفت عربستان به اقتصاد غيرنفتي باشد، به بلاي جان اقتصاد بزرگ‌ترين صادرکننده نفت جهان تبديل شده است.

در حالي که قرار بود، طرح «ذ لاين» در سال 2030، 1.5 ميليون نفر در خود جاي دهد، حالا گفته مي‌شود، تا تاريخ مقرر اين طرح به پايان نخواهد رسيد و تنها ظرفيت پذيرش 300 هزار نفر را خواهد داشت.

همچنين، طرح شهر آينه که قرار بود، به مسافت 106 مايل در خط سواحل درياي سرخ ساخته شود و 1.5 ميليون نفر را در خود جاي دهد، فقط 1.6 مايل آن با ظرفيت پذيرش تنها 300 هزار نفر تا سال 2030 آماده بهره‌برداري خواهد بود.

کارشناسان اتفاق‌نظر دارند، عدم موفقيت در اجراي طرح‌هاي نيوم نه تنها غافلگيرکننده نيست، بلکه کاملاً پيش‌بيني شده بود و نشان‌دهنده مشکلات و چالش‌هاي بزرگ محمد بن سلمان در اجراي آنهاست.

به گفته اشنايدر، اگرچه موضوع تأمين مالي طرح‌هاي نيوم يکي از چالش‌هايي است که وليعهد سعودي با آن مواجه است، اما مهم‌تر از مسائل مالي، موضوعات حقوق بشري از جمله وضعيت بسيار دشوار و غيرانساني کارگران مشغول در اين طرح و همچنين، توسل بن سلمان به‌زور براي اجراي طرحش به‌ويژه در منطقه تبوک است.

بن سلمان براي اجراي طرح‌هايش به ويژه طرح «ذ لاين» ساکنين منطقه تاريخي تبوک را وادار به تخليه خانه‌ها و آواره‌شدن کرد. سرهنگ «ربيع العنزي»، افسر سابق سازمان اطلاعات عربستان در اين‌باره مي‌گويد که آنها براي بيرون راندن ساکنين تبوک از مناطق سکونتشان که نزديک به يک قرن در آنها زندگي مي‌کردند، حکم تير داشتند و به آنها دستور داده شده بود، هرگونه مخالفت را شليک پاسخ دهند.

به گفته اشنايدر هنوز بسياري از ابعاد ضدبشري اين طرح آشکار نشده است، چون وليعهد سعودي صداي هرگونه مخالفت و اعتراض به سياست‌هايش را به سرعت در نطفه خفه مي‌کند.