نگراني ازبکستان از طالبان در ساخت کانال آبي قوش‌تپه

ميرضيايف درباره احداث کانال آبي قوش تپه در افغانستان گفت که اين کانال بر سرازير شدن آب در آسياي ميانه اثر مي‌گذارد.

ميرضيايف در نشست سران صندوق بين‌المللي براي نجات درياي آرال در شهر دوشنبه، پايتخت تاجيکستان، پيشنهاد کرد که افغانستان در گفت‌وگوها بر سر استفاده مشترک از منابع آبي در آسياي ميانه شرکت کند. او گفت: «ما پيشنهاد مي‌کنيم که موضوع شرکت نمايندگان افغانستان در گفت‌وگوهاي منطقه‌اي در مورد استفاده مشترک از آب بررسي شود.»

رؤساي جمهوري سه کشور آسياي ميانه در مورد پيامدهاي احداث کانال قوش‌تپه نگرانند و رئيس‌جمهوري ازبکستان احداث کانال قوش‌تپه را دليلي بر تغيير در رژيم آبي و تعادل آب در آسياي مرکزي ارزيابي کرده است. او گفت: «تشکيل کارگروهي مشترک را براي بررسي همه جوانب احداث کانال قوش‌تپه و اثر آن بر رژيم آبي آمو دريا، با مشارکت مؤسسات تحقيقاتي کشورهايمان، ضروري مي‌دانيم.»

کانال آبياري قوش‌تپه بزرگ‌ترين پروژه انتقال آب در شمال افغانستان است که ظرفيت انتقال 10 ميليارد متر مکعب آب از رودخانه آمو دارد. طول اين کانال 285 کيلومتر و عرض آن 152 متر و عمق آن 8.5 تا 12.5 متر است. گفته مي‌شود که پس از تکميل مراحل ساخت کانال قوش‌تپه، 550 هزار هکتار زمين در استان‌هاي بلخ و جوزجان و فارياب زير کشت مي‌رود.

کانال قوش‌تپه حدود نيم قرن پيش، در زمان رياست‌جمهوري محمد داوود خان طراحي شد، اما جنگ و ناامني در افغانستان مانع بهره‌برداري از اين پروژه شده بود. در نظام جمهوري سابق مورد حمايت کشورهاي غربي، جنگ و ناامني از دلايل عملي نشدن طرح‌هاي بزرگ اقتصادي بود.

دو هفته پيش، «عظيم جان نظروف»، معاون اول وزارت آبياري ازبکستان که به همراه هيئت بلندپايه اين کشور به کابل رفته بود، براي همکاري با افغانستان در زمينه احداث کانال «قوش تپه» پيشنهاد داده بود.

اکونوميست در گزارشي نوشته است که اگر پروژه کانال آبي قوش تپه تکميل شود، مي‌تواند منجر به افزايش درگيري‌هاي منطقه‌اي شود، زيرا اين پروژه آب را از آمودريا در نزديکي مرز با ازبکستان که براي آبياري مزارع پنبه که بزرگترين منبع اشتغال در آن کشور است، به داخل افغانستان هدايت مي‌کند.