طرح آمريکا براي بازرسي و توقف نفتکش‌هاي ايراني

به گزارش ايسنا منابع آگاه مي‌گويند دولت «دونالد ترامپ» رئيس‌جمهور آمريکا در حال بررسي طرحي است که بر اساس آن نفتکش‌هاي ايراني در دريا متوقف و بازرسي شوند و اين اقدام تحت توافقي به اصطلاح «بين‌المللي» صورت بپذيرد.

ترامپ وعده داده است که سياست شکست‌خورده «فشار حداکثري» را دوباره برقرار کند تا ايران را از اقتصاد جهاني منزوي کرده و صادرات نفت آن را به صفر برساند؛ تقلايي که تاکنون دستاوردي براي واشنگتن نداشته است.

ترامپ در هفته‌هاي نخست دوره دوم رياست‌جمهوري خود، دو دور جديد تحريم عليه ايران اعمال کرد. اين تحريم‌ها شرکت‌ها و ناوگان نفتکش‌هاي قديمي‌اي را هدف قرار داده است که بدون بيمه‌هاي غربي فعاليت کرده و نفت کشورهاي تحت تحريم را حمل مي‌کنند.

اين تحرکات تا حد زيادي مشابه تدابيري است که در دوران «جو بايدن» رئيس‌جمهور پيشين آمريکا اعمال شد، اما ايران توانست با استفاده از قابليت‌هايش و از طريق شبکه‌هاي پيچيده و فعال صادرات نفت خود را افزايش دهد.

از آنجايي که تجربه گذشته‌ اثبات کرده که اين نوع سنگ‌اندازي‌ها راه به جايي نمي‌برد، دولت فعلي آمريکا به دنبال يارکشي در حوزه بين‌المللي است تا بلکه ماحصلي داشته باشد.

6 منبع آگاه که نخواستند نامشان فاش شود، روز پنجشنبه به رويترز گفته‌اند مقام‌هاي دولت ترامپ اکنون به دنبال راه‌هايي هستند تا از طريق کشورهاي هم‌پيمان، کشتي‌هاي نفتي ايران را در گذرگاه‌هاي کليدي مانند تنگه مالاکا در آسيا و مسيرهاي دريايي ديگر متوقف و بازرسي کنند.

به گفته منابع آگاه که با رويترز صحبت کردند، اين اقدام باعث تأخير در تحويل نفت خام به پالايشگاه‌ها خواهد شد و همچنين طرف‌هاي درگير در اين تجارت را در معرض آسيب‌هاي اعتباري و تحريم‌هاي جديد قرار مي‌دهد.

دولت ترامپ در حال بررسي اين است که آيا مي‌توان اين بازرسي‌ها را تحت چارچوب به اصطلاح «ابتکار امنيتي اشاعه» که در سال 2003 براي مقابله با قاچاق سلاح‌هاي کشتار جمعي ايجاد شد، انجام داد يا خير. اين طرح تحت امر آمريکا هدايت شده و بيش از 100 دولت آن را امضا کرده‌اند.

به گفته يکي از منابع، واشنگتن اميد دارد که با استفاده از اين مکانيسم بتواند به دولت‌هاي خارجي اجازه دهد که محموله‌هاي نفتي ايران را به درخواست ايالات متحده هدف قرار دهند و در نتيجه باعث «تأخير در تحويل» و «آسيب به زنجيره تأمين» درآمدي تهران شود.

به گفته دو منبع آگاه، شوراي امنيت ملي آمريکا که سياست‌گذاري‌هاي کاخ سفيد را هدايت مي‌کند، در حال بررسي امکان انجام بازرسي‌هاي دريايي است. با اين حال مشخص نيست که آيا واشنگتن تاکنون با امضاکنندگان اين طرح تماس گرفته تا ميزان همکاري آن‌ها را با اين طرح بررسي کند يا خير.

شوراي امنيت ملي کاخ سفيد به درخواست‌ها براي اظهار نظر پاسخي نداد.

اقدامات تحريک‌آميز ايالات متحده در شرايطي صورت مي‌پذيرد که تلاش‌هاي قبلي براي توقيف محموله‌هاي نفتي ايران با واکنش متقابل مواجه شده است. آمريکا در سال 2023 در دوران بايدن، حداقل دو محموله نفت ايران را توقيف کرد و اين اقدام باعث شد ايران کشتي‌هاي خارجي را توقيف کند، از جمله يک کشتي متعلق به شرکت شورون که قيمت نفت خام را افزايش داد.

«بن کيهيل» تحليلگر انرژي در مرکز انرژي و سيستم‌هاي زيست محيطي در دانشگاه تگزاس اذعان دارد که هرچه تحريم‌ها طولاني‌تر باشد، با توجه به توانمندي‌هاي ايران و اينکه خريداران راه‌هايي براي دور زدن آن‌ها پيدا مي‌کنند، اثربخشي آنها کمتر مي‌شود.