سلاح مخوف آمريکا، کابوس روسيه و چين شد

از دهه 1980 (1360) به بعد، تانک اصلي ارتش آمريکا در نبردها، M1 Abrams بود و حالا آمريکايي‌ها درصدد ارتقاي آن برآمده‌اند. تانک جديد AbramsX از موتور هيبريدي الکتريکي-ديزلي براي بهبود بهره‌وري سوخت استفاده مي‌کند، وزن کمتري نسبت به نسخه قديمي دارد و از سيستم‌هاي هوش مصنوعي بهره‌ مي‌برد.

البته پنتاگون به دليل ابهامات موجود درباره کاربرد تانک در جنگ‌هاي مدرن و درگيري‌هاي احتمالي با چين، درباره تأمين مالي اين پروژه محتاطانه گام برمي‌دارد.

آينده نبردهاي زميني

آبرامز وقتي براي اولين بار معرفي شد، چندين ويژگي فنّاورانه جديد داشت: از زره کامپوزيت Chobham و سيستم کنترل آتش کامپيوتري گرفته تا موتور توربين چندسوختي، ذخيره‌سازي مهمات و محافظت در برابر تسليحات هسته‌اي، بيولوژيک و شيميايي.

حالا نسخه جديد تانک آبرامز که در دهه 1980 يکه‌تازي مي‌کرد، در راه است. مدل AbramsX، همان تانک آبرامز است که با فناوري‌هاي قرن بيست و يکم به‌روزرساني شده و اگر بودجه اين پروژه به‌خوبي تأمين شود، اين تانک‌ براي چند دهه ديگر قابليت خدمت‌رساني خواهد داشت.

گرچه هنوز اطلاعات زيادي در مورد AbramsX در دسترس نيست؛ اما جنرال دايناميکس، کمپاني سازنده اين تانک، پارسال تيزري را در يوتيوب منتشر کرد و پس‌ازآن، واشنگتن‌پست گزارش داد که AbramsX بزرگ‌ترين ارتقاي فناوري تانک نظامي آمريکا از اوايل جنگ سرد است.

بزرگ‌ترين تغيير اعمال‌شده در اين تانک مدرن، استفاده از موتور هيبريدي الکتريکي-ديزلي است که وزن کلي باک را کاهش داده و بدين ترتيب بهره‌وري سوخت را بهبود مي‌دهد. طبق برآوردها، AbramsX کارآمدتر و اقتصادي‌تر از نسخه قبلي خواهد بود. در اين تانک با بهره‌گيري از سيستم‌هاي هوش مصنوعي، بخش عمده‌اي از کارها به‌صورت خودکار انجام‌شده و درنتيجه به خدمه کمتري نياز خواهد بود.

ابهامات و انتقادات موجود

شنيده مي‌شود که پنتاگون با ارتقاي AbramsX موافق نيست و نگران هزينه‌هاي ساخت اين تانک است؛ چرا که آن‌ها بيش از هر چيز نگران درگيري احتمالي با چين در آينده‌اند و ترديد دارند که تانک‌ها چقدر ممکن است در چنين جنگي برايشان مفيد باشد.

درعين‌حال دغدغه‌هايي نيز درباره اتکاي AbramsX به هوش مصنوعي وجود دارد. ده‌ها سال است که سناريوهايي درباره ادغام هوش‌مصنوعي با فناوري نظامي مطرح مي‌شده و حالا در آستانه تحقق اين سناريوها، نگراني‌هاي زيادي ايجادشده است.

از سوي ديگر برخي براين باورند که آبرامز، تانکي است که براي جنگ‌هاي سرد و مبارزه با پيشروي تانک‌هاي روسي در دشت‌هاي اروپاي شرقي طراحي شده بود و عملکردش براي آنکه بتواند در انبارهاي نظامي باقي بماند، خوب بوده ولي ساخت و ارتقاي آن به تانکي گران‌قيمت، ابهامات زيادي را ايجاد کرده است. بخصوص که اوکرايني‌ها از عملکرد اين تانک اظهار نارضايتي کرده‌اند.

در اين بين جنرال دايناميکس اميدوار است که بتواند در تانک AbramsX مشکلات اصلي آبرامز قديمي را برطرف کند.

گله‌گذاري اوکرايني‌ها

در اين بين و در ميانه جنگ دو کشور اوکراين و روسيه، ارتش اوکراين از عملکرد تانک‌هاي آبرامز ابراز نارضايتي کرده و برخي از خدمه اوکرايني، مناسب بودن تانک‌هاي آبرامز براي جنگ را زير سؤال برده‌اند و مسائل مختلفي را مطرح کرده‌اند، ماندن ناکافي بودن زره‌ها، نقص در عملکرد موتور، آسيب‌پذيري در برابر شرايط آب‌وهوايي، تاثير باران و مه روي تجهيزات الکترونيکي MBT و نگراني در مورد عدم رعايت استانداردهاي جنگي مدرن.

آن‌ها درعين‌حال گزارش کرده‌اند که بارها و به‌رغم شليک گلوله‌هاي متعدد تانک به سمت اهداف، سازه‌ها سرپا باقي مانده‌اند و کارايي تانک‌ها در موقعيت‌هاي جنگي را زير سؤال مي‌برند. البته اين ادعاها توسط «مارک هرتلينگ» ژنرال بازنشسته آمريکايي رد شده است.

هرتلينگ دراين‌باره توضيح داد که تانک‌هاي آبرامز اساساً براي محيط ناتو طراحي‌شده بودند و با رد ادعاهاي اوکرايني‌ها اعلام کرد که خودش هرگز با چنين مشکلاتي روبرو نشده و نگراني اوکرايني‌ها درباره متراکم شدن ابزار، کمبود زره و مشکلات در پاک کردن موانع را اغراق‌آميز، چرند و بي‌اساس خواند. او معتقد است که نارضايتي خدمه اوکرايني، ناشي از خرابي‌هاي مکانيکي است و يادآوري کرد که اوکراين همچنان از آن‌ها براي حمايت نظامي درخواست مي‌کند.

تجهيز ارتش اوکراين با تانک‌هاي آمريکايي

آمريکا در ژانويه 2023 با ارسال 31 تانک آبرامز به اوکراين موافقت کرد؛ تا اکتبر 2023 همه اين تانک‌ها به اوکراين رسيد و هر تانک با قيمت حدود 10 ميليون دلار و با اميد به دست آوردن مزيت استراتژيک در خط مقدم، وارد نبرد اوکراين شد؛ اما تجربه عملي اين تانک‌ها در ميدان‌هاي نبرد، شهرت شکست‌ناپذيري تانک‌هاي Abrams M1 را مخدوش کرد.

گزارش‌ها حکايت از آن دارد که حداقل پنج تانک آبرامز در برابر حملات روسيه و پهپادهاي اين کشور تسليم شده‌اند.

همين انتقادات باعث شد که ارتش آمريکا به فکر بهره‌گيري از ارتقاي بلندپروازانه اي به نام M1E3 Abrams بيفتد که در هنگام استقرار به‌عنوان M1A3 شناخته مي‌شود. جزئيات در مورد M1A3 در حال حاضر محدود است؛ اما کمپاني جنرال دايناميکس به عنوان پيمانکار اصلي مسئوليت اين کار را برعهده دارد.