رسما اعلام مي‌کنيم موشک اسرائيل‌زن در اختيار داريم‌

سردار سرتيپ رضا طلايي نيک در ‌يادواره شهداي شهرستان کبودرآهنگ با بيان اينکه ايران قدرت دفاعي اول منطقه است. امروز همه اذعان دارند که هيچ معادله‌اي در منطقه خاورميانه بدون نقش‌آفريني ايران قابل تنظيم نيست، اظهار داشت: ايران اعلام کرد که اجازه تغيير مرزها در منطقه را نمي‌دهيم؛ جرات نکردند و جرات نخواهند کرد که اين کار را انجام دهند.

وي با بيان اينکه در حوزه صنعت دفاعي کشور، اخيرا دستاوردهاي جديدي در بخش تسليحات نظامي رونمايي ‌شد، افزود: ‌دفاع مقدس به ما اقتدار، خوداتکايي، قدرت معنوي و در عين حال اميد به شکست دشمنان را آموخت.

طلايي نيک به دوران پرافتخار دفاع مقدس اشاره ‌کرد و ادامه داد: ملت ايران در راه دفاع از دستاوردها و آرمان هاي شهدا ، مصصم و با اراده است و برگزاري يادواره‌هاي شهدا نيز، فرصتي براي تکريم و اداي احترام به مقام شامخ شهداست. ‌شهداي ايران اسلامي، اسماعيل‌گونه از دامن مادران و پدراني همچون هاجر و ابراهيم برخاستند و به قربانگاه کربلاي ايران رفتند و در رکاب امام راحل جنگيدند و افتخار آفريدند.

وي تصريح کرد: ياد و نام شهدا براي ملت ايران فراموش‌ناشدني است و امنيت کنوني کشور، به برکت خون پاک و مطهر شهداست و ما اين رسالت بزرگ و سنگين را بر دوش داريم که راه آنان را که راه عزت و سرافرازي نظام جمهوري اسلامي است، ادامه دهيم. در دوران جنگ تحميلي، وجبي از خاک کشور در اختيار دشمنان قرار نگرفت.

سخنگوي وزارت دفاع با اشاره به نمونه‌هايي از دستاوردهاي متخصصان صنعت دفاعي کشورمان افزود: در سامانه موشک باور 373 انواع تجهيزات «رهگيري، راداري، شناسايي و درگيري» به کار رفته است؛‌ امروز موشک‌هايي در اختيار داريم که اسم آنها را موشک‌هاي اسرائيل‌زن گذاشته‌ايم و نقطه هدف آنان در وهله اول سرزمين‌هاي اشغالي است.

‌وي با بيان اينکه در موشک حاج قاسم ‌متناسب با تهديدها ساخته شده است، خاطرنشان کرد: اين موشک اسرائيل‌زن است.

‌موشک جديد اسرائيل‌زن را بشناسيد

اين موشک داراي سوخت جامد ترکيبي است و به‌صورت مايل پرتاب مي‌شود. مشخصات کلي اين موشک به‌شرح زير است:

طول: 11 متر

جرم: حدود 7 تُن

وزن: سر جنگي 500 کيلوگرم

نوع سر جنگي: جداشونده و هدايت‌پذير تا انتهاي مسير (قابليت نقطه‌زني)

سرعت ورود به جو: 12 ماخ

سرعت اصابت به زمين: 5 ماخ

برد: 1400 کيلومتر

اين مشخصات، موشک قاسم را يک موشک قدرتمند نشان مي‌دهد که سر جنگي آن قابليت انهدام اهداف محافظت‌شده با سطوح مقاوم بتني را نيز به‌راحتي دارد. به‌گفته مسئولان، بُرد اين موشک قابل افزايش تا حدود 1700 الي 1800 کيلومتر است.

اين مشخصات، موشک قاسم را يک موشک قدرتمند نشان مي‌دهد که سر جنگي آن قابليت انهدام اهداف محافظت‌شده با سطوح مقاوم بتني را نيز به‌راحتي دارد. به‌گفته مسئولان، بُرد اين موشک قابل افزايش تا حدود 1700 الي 1800 کيلومتر است.

مشخصات ظاهري

موشک قاسم از يک مرحله پيشران سوخت جامد برخوردار است که در داخل بدنه استوانه‌اي همچون ساير موشک‌هاي بالستيک قرار گرفته است. بالک‌هاي پايدارساز در انتهاي بدنه و سر جنگي جداشونده مجهز به بالک‌هاي کنترلي با قطري کمتر از قطر بدنه از ديگر شاخصه‌هاي اين موشک است.

طول بدنه 11متري و قطر بدنه حدود 85 تا 95سانتي‌متري اين موشک جديد آن را در رده موشک‌هايي با نسبت طول به قطر کمتر همچون موشک خرمشهر قرار مي‌دهد. اين عدد براي موشک قاسم در حدود 11.6 تا 12.4 قابل تخمين است.

کاهش نسبت طول به قطر موشک که به آن نسبت لاغري يا Slenderness ratio نيز گفته مي‌شود، مزيت‌هايي براي صلبيت بيشتر سازه موشک و کاستن از کمانش‌هاي موضعي (buckling) به‌همراه دارد و در نتيجه مي‌توان براي رسيدن به قابليت‌هاي سازه‌اي مشخص، تا حدودي وزن سازه را نيز کاهش داد.

نکته مهم ديگري که با نگاهي به منابع علمي مي‌توان دريافت، اين است که موشکي با نسبت طول به قطر کمتر، براي پرواز در سرعت‌هاي بالا مناسب‌تر است. البته قطر بيشتر سبب افزايش نيروي پسا در فاز اوجگيري نيز مي‌شود که با پيشران قوي‌تر قابل جبران است؛ پيشراني که بدنه بزرگتر موشک جديد جاي کافي براي قرار گرفتن آن را دارد.

موشک «قاسم» پس از قسمت پيشران، با يک بخش واسطه تطبيق‌دهنده قطر، به بخش سر جنگي متصل مي‌شود. به‌نظر مي‌رسد علت استفاده از اين بخش تطبيق قطر، مشابه علت به‌کارگيري بخش مشابهي در موشک‌هاي بالستيک «قيام» و «قدر» و «سجيل» باشد يعني استفاده از يک سر جنگي موجود و عدم طراحي يک سر جنگي جديد با قطر مشابه موشک جديد.

در واقع، در صورت موجود بودن يک سر جنگي با قابليت‌هاي مطلوب عملياتي، اساساً اقدام به طراحي جديد، سبب اتلاف منابع شده و در عوض استفاده از سر جنگي‌اي که قبلاً طراحي، آزمايش و توليد شده است سبب کاهش قابل توجه هزينه‌هاي تحقيق و توسعه مي‌شود.

نوک دماغه اين سر جنگي ــ که نوک‌تيز نيست و داراي زاويه انحناي زياد است ــ همچون موشک‌هاي هايپرسونيک «ذوالفقار» و «دزفول» براي مقابله با گرمايش آيروديناميکي با اين زاويه ساخته شده و به‌علاوه از يک ماده فناشونده گرافيتي نيز در نوک آن استفاده شده است.

اندازه‌گيري‌ها نشان مي‌دهد که قطر قسمت پايه سر جنگي موشک «قاسم» مشابه موشک «ذوالفقار» است و اين امر گمانه استفاده از همان سر جنگي را روي موشک جديد تقويت مي‌کند، در غير اين‌صورت، لزومي نداشت قطر پايه سر جنگي از قطر بدنه کوچک‌تر باشد.

همچنين احتمالاً همچون سر جنگي موشک «ذوالفقار» يک رانشگر داخل سر جنگي قرار گرفته که پس از جدا شدن از پيشران مرحله اول به‌کار مي‌افتد. در تصاوير اصابت سر جنگي موشک «قاسم» به‌نظر مي‌رسد که اين رانشگر هنوز در حال کار است.

شاخصه‌هاي جديد طراحي

به‌خلاف تصور اوليه مبني بر اينکه موشک «قاسم»، نمونه جديدي از نسل فاتح است، اما افزايش قطر بدون افزايش قابل توجه طول که سبب تفاوت محسوس نسبت لاغري اين موشک شده، اولين وجه تمايز آن با خانواده فاتح است، اين در حالي است که در موشک «ذوالفقار» ــ که نمونه بزرگتري از موشک‌هاي فاتح است ــ همراه با افزايش طول، افزايش قطر نيز رخ داده و در نتيجه نسبت طول به قطر تقريباً مشابه موشک‌هاي فاتح باقي مانده است. دومين وجه تمايز طراحي موشک «قاسم» با نسل فاتح، اختلاف قطر پايه سر جنگي با بدنه اصلي موشک است که به آن پرداخته شد.

اما مهمترين وجه تمايز موشک «قاسم»، استفاده از يک طراحي جديد و تا حدود زيادي منحصر به فرد بين موشک‌هاي بالستيک و آن هم استفاده از 8 بالک ثابت پايدارساز در انتهاي بدنه است.

در موشک‌هاي خانواده فاتح، چهار بالک پايدارساز و چهار بالک مثلثي کوچکتر جلوي پايدارسازها، در حکم شناسنامه ظاهري اين موشک‌ها هستند. اما در موشک جديد از بالک‌هاي مثلثي کوچک خبري نيست و تعداد بالک‌هاي پايدارساز نيز از 4 به 8 عدد افزايش يافته است.

اين امر قطعاً براي تأمين نيروي کافي براي پايدارسازي بدون افزايش بيشتر مساحت بالک‌هاي پايدارساز صورت گرفته است، در واقع خود اين بالک‌ها نيز داراي طراحي مشابه نمونه مورد استفاده از نسل فاتح هستند که باز هم سبب کاهش زمان و هزينه توسعه موشک شده اما تعداد آنها و همچنين زواياي چيده‌شدن آنها به دور بدنه متفاوت از قبل شده است که يک تغيير در طراحي به‌شمار مي‌رود.

استفاده از 8 بالک پايدارساز در اين رده از موشک‌ها تقريباً منحصر به فرد است. با توجه به کاهش طول موشک و کاهش فاصله بالک‌هاي انتهاي بدنه با مرکز جرم، احتمالاً نياز به سطح بيشتري براي پايدارسازي است اما متخصصان سازمان صنايع هوافضاي وزارت دفاع به‌جاي افزايش مساحت بالکهاي چهارتايي ــ که هم مشکلات انبارداري، حمل‌ونقل و نصب موشک روي سکو را به‌دنبال دارد و هم نيازمند صرف هزينه و زمان براي طراحي و شبيه‌سازي مجدد است ــ اقدام به افزايش تعداد بالکها کرده‌اند.

ويژگي‌هاي عملياتي

موشک «قاسم» پس از موشک‌هاي «دزفول» با برد 1000 و «ذوالفقار» با برد 700 کيلومتر، دوربردترين موشک بالستيک سوخت جامد تاکتيکي کشور است. (لازم به ذکر است که موشک دومرحله‌اي سجيل با برد 2000 کيلومتر در رده موشک‌هاي برد بلند و راهبردي قرار مي‌گيرد.)

در واقع صنعت دفاعي کشور مسيري را که با موشک‌هاي «فاتح‌ــ‌110» با برد 300 کيلومتر، «فاتح‌ــ‌313» با برد 500 کيلومتر و سپس «ذوالفقار» با برد 700 کيلومتر طي کرده است، امروز و در کمتر از 4 سال پس از موشک «ذوالفقار»، با يک افزايش 100درصدي در برد ادامه داده است.

موشک «قاسم» با برد 1400 کيلومتر را مي‌توان اولين موشک بالستيک تاکتيکي و سوخت جامد ايراني دانست که به‌راحتي توان رسيدن به سرزمين‌هاي اشغالي را دارد.

پيش از اين، موشک «دزفول» با برد 1000 کيلومتر در صورت شليک از برخي نقاط مرزي ــ که خود مشکلاتي در زمينه عملياتي به‌دنبال داشت ــ مي‌توانست برخي نقاط محدود در سرزمين‌هاي اشغالي را هدف قرار دهد ولي امروز با موشک جديد «قاسم» به‌راحتي مي‌توان از عمق بيشتري از خاک کشور، هر نقطه از سرزمين‌هاي اشغالي را که محل استقرار صهيونيست‌ها است با دقت کم‌نظيري هدف قرار داد.

شليک از عمق مطمئن از داخل خاک کشور، امکان شناسايي موشک پيش از پرتاب را بسيار کاهش مي‌دهد و همچنين فرصت کمتري به سامانه‌هاي دفاع موشکي دشمن براي واکنش احتمالي مي‌دهد، اما در اين مرحله نيز سر جنگي جداشونده موشک «قاسم» ــ که بازتاب راداري بسيار کمتري نسبت به بدنه دارد ــ و نيز سرعت بالاي آن در ورود به جو، کار دفاع را براي سامانه‌هاي موشکي دشمن بسيار سخت مي‌کند و ضريب موفقيت حمله موشکي را به‌ميزان چشمگيري بالا مي‌برد.

لازم به ذکر است که اگر گمانه‌زني انجام‌شده در اين گزارش در مورد يکسان بودن سر جنگي موشک جديد با موشک «ذوالفقار» صحيح باشد، پس سر جنگي مورد استفاده در موشک «قاسم»، آزمون واقعي عملياتي را نيز دو بار و در حمله به مواضع داعش در سوريه به‌خوبي پس داده است.

صرف‌نظر از امکان افزايش برد موشک «قاسم» به برد 1800 کيلومتر، اين موشک با توجه به ابعاد و وزن بسيار کمتر نسبت به موشک «سجيل»، عملکرد تاکتيکي و لجستيکي بهتري نيز دارد که امر اختفاي پيش از شليک و سرعت بالاتر فرايند شليک را به‌واسطه عدم‌نياز به عمودسازي موشک و تثبيت آن در اين حالت به ارمغان مي‌آورد. قابليت هدايت سر جنگي تا نقطه اصابت به‌واسطه بالک‌هاي کنترلي آيروديناميکي نيز امري تثبيت‌شده در اين موشک
است.

همان‌طور که اشاره شد، موشک «قاسم» به‌واسطه سرعت بالاي ورود به جو در مقايسه با موشک‌هاي با برد مشابه و نيز سرعت هايپرسونيک 5 ماخ در لحظه اصابت، شانس سامانه‌هاي دفاع موشکي دشمن را براي رهگيري موفق و انهدام خود بسيار کاهش داده است.

در حالي اين موشک به برد 2 برابر موشک «ذوالفقار» دست يافته که طول آن نسب به «ذوالفقار» تنها 70 سانتي‌متر بيشتر است و اين امر سبب مي‌شود از پرتابگرهايي با طول بيشتر بي‌نياز و از نظر قابليت اختفا و لجستيک و جابه‌جايي‌هاي راهکنشي (تاکتيکي) نيز موشک «قاسم» عملکرد مناسبي داشته باشد.

محاسبات مقدماتي نشان مي‌دهد که ويژگي‌هاي سرعتي اين موشک در محدوده خارج از جو، مي‌تواند آن را به گزينه‌اي مطلوب براي ايفاي نقش ضدماهواره تا ارتفاع مداري زير 600 کيلومتر نيز در آينده بدل کند که پرداختن به آن از حوصله اين مطلب خارج است.