جزئيات برنامه آمريکا و اسرائيل براي غارت نفت و آب سوريه

جنگ آب ميان رژيم صهيونيستي و کشورهاي همسايه، به‌ويژه سوريه، يکي از مسائل حساس و راهبردي در منطقه خاورميانه است. اين رژيم اشغالگر از زمان تأسيس در سال 1948 به‌دليل کمبود منابع آب، همواره به دنبال تسلط و مديريت بر منابع آبي منطقه بوده است. رودهاي اصلي مانند اردن، يرموک، و منابع آبي جولان نقش کليدي در اين رقابت‌ها ايفا کرده‌اند.

 رژيم صهيونيستي و ايالات متحده آمريکا اما از زمان سقوط نظام اسد به دنبال تحکيم  تسلط بر منابع حياتي سوريه هستند از جمله منابع آبي در جنوب اين کشور و منابع نفتي در شرق  تا به اهداف استراتژيک خود دست يابند.

آب به عنوان يک منبع استراتژيک، در سياست‌هاي اسرائيل به عنوان يک ابزار قدرت و فشار در برابر کشورهاي همسايه، از جمله سوريه، مطرح است. تسلط اسرائيل بر منابع آب جنوب سوريه مي‌تواند به طور مستقيم بر توانايي اقتصادي و اجتماعي دمشق تأثيرگذار باشد.

سد المنطره، هفتمين سد سوري تحت کنترل اسرائيل

رسانه‌هاي سوريه سه روز قبل گزارش دادند که ارتش اشغالگر رژيم صهيونيستي کنترل سد المنطره در حومه قنيطره در جولان اشغالي سوريه را به دست گرفته است که ششمين سدي است که در کم‌تر از يک ماه پيش به کنترل اين رژيم درآمده است.

نظاميان ارتش اشغالگر اسرائيل با نفوذ در منطقه جنوب سوريه و ايجاد پايگاه‌هاي نظامي در چندين نقطه، علاوه بر ايجاد موانع زميني، از ورود و خروج ساکنان آنجا به جز در زمان هاي مشخصي که برايشان تعيين کرده اند جلوگيري مي‌کنند.

سد المنطره تامين کننده اصلي آب در قنيطره و حومه آن تا استان درعا محسوب مي‌شود و يکي از بزرگترين و مهم‌ترين سدهاي آبي در جنوب سوريه است.

پس از سقوط رژيم بشار اسد در 8 دسامبر، نيروهاي اشغالگر اسرائيل با نفوذ به منطقه حائل در خاک سوريه، توافقنامه اي را که در سال 1974 امضا شده بود باطل اعلام کردند و در عمق خاک سوريه شروع به پيشروي کردند.

رژيم صهيونيستي همچنين با صدها حمله هوايي توانمندي هاي ارتش سوريه و زيرساخت هاي نظامي و اقتصادي اين کشور را نابود کرده است.

اين خطرناک ترين اتفاق از زمان آغاز يورش هاي اسرائيل در منطقه است و از داخل و خارج سوريه درباره پيامدهاي آن بر امنيت آبي منطقه هشدار داده شده است به خصوص که طي کم تر از يک ماه خير تل آويو 40 درصد از منابع آبي مشترک سوريه و اردن را در اختيار گرفته است.

سد المنطره ششمين سد در بين مهم‌ترين آب‌هاي سطحي در جنوب سوريه محسوب مي شود که به تسلط رژيم صهيونيستي درآمده است.

سدهاي آب در استان القنيطره از مهم‌ترين منابع آب براي کشاورزي در اين منطقه است اين استان هفت سد اصلي با نام هاي  المنطرة، رويحينة، بريقة، كودنة، الهجة، الحيران، والمقرز دارد که المنطره دومين سد بزرگ در سوريه و يکي از مهم ترين تاسيسات آب در جنوب سوريه شمرده مي شود.

سد المنطره در روستاي الصمدانيه در غرب سوريه واقع است اين روستاي کوچک با جمعيت 300 نفر  در اکتبر 1973 از اشغال  رژيم صهيونيستي آزاد شد و از موقعيت راهبردي و منابع طبيعي غني برخوردار است.

سد المنطره تامين کننده اصلي آب در استان القنيطره و حومه هاي آن تا استان درعا محسوب مي شود از همين رو از مهم ترين سدهاي آبي حياتي در منطقه است.

آب سد المنطره از ارتفاعات الرقاد در قنيطره تامين مي شود و سد اصلي و بلندترين سطح در اين منطقه است اين سد در سال 2000 تاسيس شده اما عملا از سال 2010 شروع به کار کرده است و براي مصارف خانگي و کشاورزي استفاده مي شود همچنين آب سد به عنوان مخزني براي پشتيباني از ساير سدهاي منطقه محسوب مي شود.

افزون بر اهميت سد المنطره در تامين آب جنوب سوريه اين سد از جاذبه‌هاي گردشگري محسوب مي‌شود  منطقه‌اي که سد در آنجا واقع شده نظير پيرامون آن يعني غرب الصمدانيه و ام باطنه و روستاهاي همجوار از آب و هواي معتدل و مناظر طبيعي جذابي برخوردار است .

 برخورداري سد المنطره از طبيعت ممتاز با درياچه منحصر به فرد آن و همجواري با مرزهاي طبيعت سرسبز جولان اشغالي بر ارزش گردشگري آن افزوده است.

تسلط اسرائيل بر منابع آب حوض اليرموک درعا

نظاميان اشغالگر صهيونيستي همچنين ارتفاعات راهبردي جبل الشيخ را که مشرف به چهار کشور عربي سوريه، لبنان، عراق و اردن است اشغال کردند.

بازرترين تجاوز و تعدي رژيم اسرائيل به حاکميت ملي سوريه، اشغال منطقه کوهستاني جبل الشيخ جولان و منطقه حاصلخيز و حوزه آبريز حوض اليرموک از جمله سد آبي الوحده است که بين اراضي اردن و سوريه واقع شده است.

از جمله اهداف اسرائيل از دست اندازي بر مناطق سرشار از منابع آب شيرين سوريه اين است که بتواند بر چالش‌‎هاي مختلفي که در زمينه منابع آب طبيعي مانند رودخانه‌ها و درياچه‌ها مواجه است غلبه کند.

منابع آب شيرين سرزمين‌هاي اشغالي عمدتا از رودخانه‌هاي اردن و الجليل و يا منابع زيرزميني تامين مي شود که اين منابع به شدت محدود هستند و از همين رو تقاضاي آب اسرائيل امروز از منابع آبي موجود بيشتر است.

اراضي حوض اليرموک در غرب استان درعا شامل رودخانه يرموک است که از ترکيب مجموعه‌اي از آب‌هاي فصلي تشکيل شده که مهمترين آنها (وادي الزيدي، الذهب، الحرير، العلان و الرقاد) هستند که همگي به حوزه آبريز يرموک و رودخانه دائمي يرموک مي‌ريزد.

سوريه تعدادي سد در منطقه حوض اليرموک ساخته است که برجسته ترين آنها سد يرموک و سد الوحده باشد که با همکاري دولت اردن ساخته شده و ظرفيت ذخيره سازي آن 225 ميليون متر مکعب است.  اسرائيل همچنين به دنبال کنترل رودخانه يرموک، به عنوان بخشي از نقشه خود براي کنترل آب شيرين اين مناطق است.

رژيم اشغالگر اسرائيل  همچنبن به تازگي طرحي را براي توسعه شهرک‌ها در بلندي‌هاي جولان تحت اشغال خود تصويب کرده و بنيامين نتانياهو نخست‌وزير اسرائيل در بيانيه‌اي اعلام کرد: تقويت جولان تقويت دولت اسرائيل است که از اهميت ويژه‌اي برخوردار است.

حاکمان جديد دمشق اعتراضي به سلطه آمريکا و اسرائيل بر منابع طبيعي سوريه ندارند

احمد موسي خبرنگار و فعال رسانه‌اي برجسته در مصر در پيامي در شبکه اجتماعي ايکس نوشت مردم از داستان تسلط ارتش اسرائيل بر مهم ترين سد آبي سوريه در قنيطره در جنوب سوريه مي گويند و اينکه آيا اين اتفاق اهميت دارد.

وي افزود: «ساده بگويم اين يک فاجعه واقعي است، زيرا منابع آبرساني به درعا، قنيطره و حومه آنها در دست اشغالگران وحشي افتاده است. ارتش اشغالگر همچنين 20 نقطه استقرار براي نيروها و تانک هاي خود در داخل خاک سوريه ايجاد و زمان هايي را براي خروج و بازگشت ساکنان اين مناطق تعيين کرده است».

اين خبرنگار مصري گفت: در سايه غيبت کامل دولت سوريه، ارتش رژيم اشغالگر به تخريب مواضع جديدي در سوريه ادامه مي‌دهد... و هيچ يک از آنها(دولتمردان جديد سوريه) توييتي در محکوميت اين جنايات دشمن نمي‌نويسند... (به اعتقاد حاکمان جديد دمشق) مشکل آب يا سرزمين اشغالي نيست. مهم اين است که برنامه هاي درسي مدارس را تغيير دهيم، آموزش ملي را لغو کنيم و به جاي عبارت اشغالگري عثماني حکومت عثماني را جايگزين کنيم و به جاي عبارت شهادت در راه خدا شهادت در راه وطن را جايگزين کنيم و به جاي تسليم شدن در برابر قانون تسليم آقاي الشرع باشيم.

اقدام آمريکا براي تقويت تسلط بر 60 درصد نفت سوريه

در حالي که رژيم صهيونيستي به نابود کردن ظرفيت‌هاي اقتصادي و نظامي سوريه و همچنين تسلط بر خاک و منابع آب اين کشور ادامه مي دهد ائتلاف بين المللي تحت رهبري آمريکا هم شروع به ايجاد يک پايگاه در وسط شهر عين العرب(کوباني) در منطقه نفت خيز شمال سوريه در استان حلب کرده است.

پس از سقوط رژيم بشار اسد، در 8 دسامبر، نيروهاي ائتلاف بين المللي به رهبري ايالات متحده، ادوات نظامي عظيمي را از طريق زمين و هوا به شمال شرق سوريه آوردند.

اين تجهيزات تقويتي شامل بيش از 400 کاميون بود که از گذرگاه مرزي الوليد با عراق وارد شدند و 18 هواپيماي باري که در پايگاه خراب الجير در نزديکي شهر رميلان در شمال شرق سوريه فرود آمدند.

پنجشنبه گذشته کارواني از کاميون هاي آمريکاحامل تجهيزات تقويتي لجستيکي شامل اتاق هاي پيش ساخته، دوربين هاي نظارتي، ماشين هاي حفاري، بلوک هاي سيماني و تانکرهاي سوخت وارد کوباني شد.  در همين راستا ائتلاف آمريکايي يک تيم ويژه را به منظور نظارت بر ساخت پايگاه در يکي از هتل هاي مرکز شهر کوباني مستقر کرده است.

لازم به ذکر است که 60 درصد نفت سوريه در کوباني و اطراف آن قرار دارد. و آمريکا به دنبال تقويت کنترل نيروهاي دموکراتيک سوريه بر شمال سوريه است زيرا  ميادين نفتي آنجا را تحت تصرف آمريکا قرار مي دهد.

پيش از سقوط نظام بشار اسد، نيروهاي سوريه دموکراتيک (SDF) موقعيت خود را در اطراف ميادين نفتي در استان‌هاي ديرالزور و الحسکه و منطقه تدمر در استان حمص متمرکز کرده بودند اما به دنبال حمله گروه هاي شبه نظامي تحت حمايت ترکيه به نيروهاي دموکراتيک سوريه  اين گروه با حمايت آمريکا براي حفظ مناطق تحت کنترل خود در شمال سوريه تلاش مي کند.

بر اساس گزارشي که شبکه آمريکايي سي ان بي سي نيوز تهيه کرده است، مهم ترين ميدان هاي نفتي تحت کنترل نيروهاي دموکراتيک سوريه السويديه، رميلان در استان حسکه و العمر در استان ديرالزورهستند، در حالي که برجسته ترين ميادين نفتي تحت کنترل دولت جديد التيم، ال. -ورد، الشولا و الشميطيه (با توليد 18 هزار بشکه نفت در روز) است و به طور کلي توليد نفت سوريه از زمان جنگ داخلي در اين کشور از 383 هزار بشکه در روز  که قبل از سال 2011  بوده به 40 هزار بشکه کاهش يافته و زيان در اين بخش به 93 ميليارد دلار رسيده است.

 داعش در اوج قدرت خود در سال 2014، کنترل بيشتر ميادين نفتي سوريه را در دست داشت که روزانه 45 هزار بشکه نفت توليد مي‌کردند و هر هفته ميليون‌ها دلار براي اين گروهک درآمد زايي داشت اما بعدا با سرکوب داعش بيشتر اين ميادين به تسلط نيروهاي سوريه دموکراتيک درآمد.

 توليد گاز طبيعي در سوريه نيز  تا قبل از سال 2011 به حدود 30.2 ميليارد مترمکعب در سال رسيده بود و بيشتر اين گاز از ميادين گازي استان حسکه توليد مي‌شد. با آغاز جنگ داخلي و مشکلات ناشي از آن، توليد گاز به ويژه در ميادين شمالي کاهش يافت. آمار دقيق در مورد توليد گاز طبيعي در سوريه وجود ندارد اما دولت سابق بشار اسد ميدان‌هايي در شمال دمشق و جنوب حمص پيدا کرده و آماده همکاري با شرکت هاي روسي براي استخراج از آنجا بود که با سقوط دمشق به نتيجه نرسيد.

ذخاير گاز سوريه 240.7 مليارد متر مکعب تخمين زده شده و با اين ذخاير اگر استخراج صورت مي گرفت، سوريه رتبه 42 جهان را کسب مي‌کرد اما ذخاير گاز طبيعي سوريه در درياي مديترانه حدود 700 ميليارد مترمکعب است که همگي به دليل جنگ و تحريم ها عليه سوريه بدون بهره برداري مانده است.

«عيد درويش» نويسنده و روزنامه نگار برجسته سوري پيشتر گفته بود که آمريکا ماهانه 3 ميليون بشکه  نفت سوريه را غارت مي‌کند و از طريق تانکرهاي نفت‌کش سرقت کرده و به کردستان عراق با قيمتي پايين‌تر انتقال مي‌دهد.

تسلط اسرائيل و آمريکا بر منابع طبيعي سوريه، نه تنها براي دولت دمشق، بلکه براي امنيت و ثبات منطقه‌اي نيز پيامدهاي منفي به همراه دارد. از نظر استراتژيک، کنترل بر منابع آب و نفت به عنوان ابزاري براي اعمال فشار و دسترسي به ثروت‌هاي طبيعي تلقي مي‌شود. اسرائيل و آمريکا هر دو به دنبال تحکيم موقعيت‌هاي ژئوپولتيکي خود در اين منطقه هستند تا به اهداف اقتصادي، سياسي و امنيتي خود دست يابند.

براي سوريه، اين تسلط‌ها باعث تشديد بحران‌هاي داخلي و خارجي شده و بازسازي اقتصادي اين کشور را که پس از سال‌ها جنگ و ويراني به شدت نيازمند منابع مالي و طبيعي است، به يک چالش بزرگ تبديل کرده است.

در نتيجه، سوريه نه تنها با تهديدات نظامي روبه‌رو است، بلکه منابع طبيعي آن به ابزار فشار در دست قدرت‌هاي خارجي تبديل شده است.

تسلط اسرائيل بر منابع آب و سدهاي آبي جنوب سوريه و تسلط آمريکا بر ميادين نفتي شرق اين کشور و حتي برنامه‌هاي اسرائيل براي پيشروي به سمت شرق سوريه و تسلط بر برخي منابع نفت و گاز سوريه نشان‌دهنده تلاش اين دو کشور براي کنترل و بهره‌برداري از ثروت‌هاي طبيعي سوريه به نفع منافع استراتژيک خود است. اين روند، نه تنها بر وضعيت اقتصادي سوريه تأثيرگذار است، بلکه به پيچيدگي‌هاي بحران‌هاي منطقه‌اي مي‌افزايد و امنيت و ثبات سوريه را به چالش مي‌کشد.

منبع: خبرگزاري فارس