تغيير استراتژي ناتو و بازگشت رسمي به رويکردهاي جنگ سرد

به گزارش رويترز، اين حرکت نشان‌دهنده يک تغيير اساسي است - ناتو براي چندين دهه نيازي به ترسيم برنامه‌هاي دفاعي در مقياس بزرگ نداشت، زيرا در جنگ‌هاي کوچک‌تري در افغانستان و عراق شرکت کرد و احساس مي‌کرد که پس از فروپاشي اتحاد شوروي ديگر تهديدي وجودي ندارد.

اما در حالي که خونين‌ترين جنگ اروپا از سال 1945 درست فراتر از مرزهاي اين کشور در اوکراين در جريان است، اين ائتلاف اکنون هشدار مي‌دهد که بايد همه برنامه‌ريزي‌ها را قبل از وقوع درگيري با دشمني مانند مسکو انجام دهد.

درياسالار راب بائر، يکي از مقامات ارشد نظامي ناتو، گفت: «تفاوت اساسي بين مديريت بحران و دفاع جمعي در اين است: اين ما نيستيم، بلکه دشمن ما است که جدول زماني را تعيين مي کند. ما بايد براي اين واقعيت آماده شويم که درگيري مي تواند در هر زماني خود را نشان دهد. «

ناتو با تشريح آنچه که برنامه‌هاي منطقه اي خود مي نامد، به کشورها در مورد چگونگي ارتقاء نيروها و تدارکات خود نيز راهنمايي و مشورت خواهد داد.

ينس استولتنبرگ، دبيرکل ناتو در مورد اسناد بسيار محرمانه‌اي که مانند جنگ سرد، سربازان خاصي را براي دفاع از مناطق خاص تعيين مي کند، گفت:

«متحدان دقيقاً مي دانند چه نيروها و ظرفيت‌هايي در کجا، براي چه چيزي و چگونه بايد مستقر شوند.»

اين روندي را رسميت مي بخشد که با الحاق کريمه به روسيه در سال 2014 آغاز شد و متحدان غربي براي اولين بار نيروهاي رزمي خود را به شرق اعزام کردند و بريتانيا، کانادا و آلمان هر کدام رهبري يکي از کشورهاي بالتيک را بر عهده گرفتند.

اما در حالي که بسياري از ويژگي‌هاي استراتژي جديد، شبيه ساختار نظامي-عملياتي ناتو در دوران قبل از سال 1990 است، برخي از عوامل اساسي تغيير کرده است، آن هم براي ائتلافي که از آن زمان تاکنون حدود 1000 کيلومتر (600 مايل) به سمت شرق گسترش يافته و از حدود 12 عضو به 31 عضو رسيده است.

الحاق فنلاند در ماه گذشته به تنهايي مرز ناتو با روسيه را به حدود 2500 کيلومتر، يعني دوبرابر کرده است و رويکرد انعطاف‌پذيرتري را نسبت به گذشته، که آلمان به عنوان منطقه اصلي نبرد تلقي مي شد، به ناتو تحميل کرده است.

همچنين، يان هوپ، مورخ در مقر عالي نيروهاي متفقين ناتو در اروپا (SHAPE) گفت: «همچنين، ائتلاف ناتو ديگر براي جنگ هسته‌اي گسترده عليه مسکو و متحدانش - که اکثر آن‌ها اکنون اعضاي ناتو هستند - آماده نمي‌شود.»

او با اشاره به درگيري‌هاي منطقه‌اي که نياز به مهار سريع دارند، گفت:« ما نوع جنگي را که در دوران جنگ سرد بود، تصور نمي کنيم، يعني وضعيت فرضي که نيروهاي متحد، با حملات پيمان ورشو در مقياس بزرگ، به طور همزمان، مورد ضربه قرار مي گيرند.»

در عين حال، اينترنت، هواپيماهاي بدون سرنشين، سلاح‌هاي مافوق صوت و جريان سريع اطلاعات چالش‌هاي جديدي را ايجاد مي‌کنند.

ژنرال هوبرت کوترو، معاون رئيس ستاد SHAPE گفت: «خبر خوب اين است که ما در مورد شفافيت ميدان نبرد صحبت مي کنيم. با تمام ماهواره ها، با تمام اطلاعات ما مي توانيم مراحل شکل‌گيري يک بحران رو به افزايش را رصد کنيم. درباره‌ي اوکراين، ما همه شاخص‌ها را از قبل داشتيم.»

اين شفافيت يکي از دلايلي است که ناتو بر خلاف خواسته‌هاي کشورهاي بالتيک، نياز فوري به افزايش تعداد نيروها در شرق نمي بيند.

کوترو هشدار داد: «هرچه تعداد نيروهاي بيشتري را در مرز جمع کنيد، مانند چکش است. در يک نقطه، مي خواهيد يک ميخ پيدا کنيد. اگر روس‌ها در حال جمع‌آوري نيرو در مرز هستند، ما را تحريک مي کنند، اگر ما در حال جمع‌آوري نيرو در مرز هستيم، آنها را تحريک مي کند.»

چالش ها

با اين حال، کارشناسان ناتو معتقدند که بهبود چشمگير در وضعيت آمادگي نيروها، يک وظيفه‌ي عظيم و شاق خواهد بود. ناتو در سال 2022 موافقت کرد که 300000 سرباز را در حالت آماده باش کامل قرار دهد که اين رقم در گذشته 40000 بود.

کاستي‌ها در ظرفيت ائتلاف براي توليد تسليحات و مهمات کافي، با تلاش براي پاسخگويي به درخواست‌هاي فزاينده‌ي اوکراين، برجسته شده است، و ناتو همچنين بايد لجستيک مورد نياز براي استقرار سريع نيروها را از طريق راه‌آهن يا جاده ارتقا دهد.

نياز به تامين مالي اجراي طرح‌هاي منطقه‌اي يکي از دلايلي است که استولتنبرگ از رهبران اروپايي خواسته است تا در هدف‌گذاري‌هاي خود، افزايش بودجه نظامي عمليات ناتو را لحاظ کنند. اين سرفصل مهم ديگري که در ويلنيوس مورد بحث قرار خواهد گرفت.

مقامات ناتو تخمين مي‌زنند که اجراي کامل اين طرح‌ها چند سال طول مي‌کشد، اگرچه آن‌ها تأکيد مي‌کنند که در صورت لزوم، ناتو مي‌تواند فورا وارد نبرد شود.

کوترو گفت: «ما همين امشب آماده جنگ هستيم. مي دانيد، شما هرگز به اندازه کافي آماده نيستيد. هرگز. ما بايد بتوانيم در صورت لزوم امشب با هر آن‌چه که داريم، بجنگيم.»