بزرگترين اپيدمي تاريخ

ديابت نوعي بيماري مزمن است که در آن بدن نمي‌تواند از گلوکز استفاده و يا آن را ذخيره کند. اين بيماري زماني رخ مي‌دهد که لوزالمعده ديگر قادر به ساخت انسولين نباشد يا بدن نتواند از انسولين توليد شده به خوبي استفاده کند.اگر اين بيماري کنترل نشود مي‌تواند منجر به عواقب جدي گردد و به طيف وسيعي از اندام‌ها و بافت‌هاي بدن، از جمله قلب، کليه‌ها، چشم‌ها و اعصاب آسيب برساند.اما اگر ديابت به خوبي مديريت شود، مبتلايان مي‌توانند زندگي طولاني و سالمي داشته باشند.

ديابت بيماري خاموش قرن ناميده مي‌شود که مي‌تواند نشانه‌هاي خاموشي هم در بدن داشته باشد. براي مقابله با اين بيماري و عوارض آن بايد نشانه‌هاي خاموش ديابت را بشناسيم، رژيم غذايي مناسب داشته باشيم و ورزش را فراموش نکنيم. در سبک زندگي و دنياي مدرن امروزي که تحرک و مصرف غذاهاي سنتي جاي خود را به تحرک نداشتن، استفاده مداوم از خودرو و غذاهاي مضر آماده داده است، شاهد جولان بيماري هاي مختلف به خصوص ديابت هستيم که درصورت کنترل نکردن آن، صدمات جبران ناپذيري بر فرد و جامعه تحميل مي شود.

نامگذاري روز جهاني ديابت

انتخاب روز جهاني براي موضوع‌هاي مختلف در واقع اقدامي براي جلب توجه افکار عمومي به آن موضوع است. نامگذاري چهاردهم نوامبر به عنوان «روز جهاني ديابت» فرصتي براي توجه به اين بيماري مزمن است که درباره اين بيماري ساده‌انديشي نکنيم و به دنبال پيشگيري و درمان آن باشيم.

چهاردهم نوامبر، سالگرد تولد «فردريک بانتينگ» کاشف انسولين، اولين بار در سال 1991 با همکاري بنياد بين‌المللي ديابت (IDF) و سازمان جهاني بهداشت (WHO) به عنوان روز جهاني ديابت نامگذاري شده است. هدف از نامگذاري چنين روزي افزايش آگاهي عمومي در ارتباط با علل، عوارض، پيشگيري و درمان اين پديده روزافزون است.

مجمع عمومي سازمان ملل در 20 دسامبر 2006 با تصويب قطعنامه برجسته و منحصر به فرد، ديابت را «يک بيماري مزمن و ناتوان کننده با هزينه هاي هنگفت“ معرفي کرد که خانواده‌ها، دولت ها و کل جهان با آن مواجه است. بر اساس قطعنامه سازمان ملل، چهاردهم نوامبر (23 آبان ماه) روز جهاني ديابت اعلام شد و جمهوري اسلامي ايران نيز سال 1392 به بعد مطابق با روز جهاني ديابت و به همت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي، هر ساله هفته‌ آخر آبان‌ماه را به عنوان هفته‌ ملي ديابت اعلام مي‌کند و انجمن‌هاي حامي بيماران ديابتي در اين برهه‌ زماني نقش فعال و موثري را ايفا مي‌کنند.

اگرچه نياز به يک رويکرد جامع براي مديريت ديابت و حمايت از بيماران، بيشتر از هميشه احساس مي‌شود.اما روز جهاني ديابت تنها يک روز آگاهي نيست؛ بلکه فراخواني براي بهبود مراقبت از بيماران، دسترسي بهتر به درمان و تعهد به بهبود کيفيت زندگي افرادي است که با ديابت زندگي مي‌کنند.

شعار روز جهاني ديابت از 2024 تا 2026 «ديابت و تندرستي» است. اين شعار بر اهميت مراقبت جامع تأکيد دارد که فراتر از مديريت سطح قند خون است. هدف آن، رسيدگي به چالش‌هاي جسمي، رواني و اجتماعي‌اي است که افراد مبتلا به ديابت با آن روبرو هستند.

نماد روز جهاني ديابت

براي اعلام تصويب روز جهاني ديابت از سوي سازمان ملل و نيز براي تأکيد بر مبارزه براي پيشگيري از ديابت، استفاده از يک دايره به عنوان نشان «همه با هم براي ديابت»، تصويب شد. دايره يک نماد ساده است که به راحتي مي توان آن را پذيرفت و استفاده کرد. در تمام ِ فرهنگ ها دايره، نشـانه زندگي و سلامتي است و معني اين نماد نيز اين است که فشارهاي سخت و شديد، نتيجه مثبت دارد. رنگ آبي، تجسم آسمان است که همه ملت ها را متحد مي کند (رنگ پرچم سازمان ملل نيز آبي است). دايره آبي ديابت، نشان اتحاد جهاني براي مبارزه عليه ديابت است.

اهدافي که روز جهاني ديابت دنبال مي‌کند

افزايش آگاهي: هدف آن آموزش عموم مردم در مورد انواع مختلف ديابت نوع 1، نوع 2 و ديابت بارداري و عوامل خطر مرتبط با آنها است.

آموزش و حمايت: اين روز منابع آموزشي در مورد روش‌هاي مؤثر مديريت و پيشگيري از ديابت را فراهم مي‌آورد و براي دسترسي بهتر و گزينه‌هاي درماني بهتر براي افراد مبتلا دفاع مي‌کند.

دسترسي جهاني: WDD بزرگترين کمپين آگاهي‌بخشي ديابت در سراسر جهان است که بيش از يک ميليارد نفر را در بيش از 160 کشور درگير مي‌کند. اين رويداد همکاري بين افراد، متخصصان بهداشتي و سازمان‌ها را براي بهبود مراقبت و پشتيباني از ديابت تقويت مي‌کند.

فعاليت‌ها و مشارکت

در روز جهاني ديابت، کنشگران حوزه سلامت با برگزاري فعاليت‌هاي متنوع تلاش مي‌کنند تا آگاهي عمومي درباره ديابت را افزايش دهند. از جمله اين فعاليت‌ها و برنامه‌ها مي‌توان به موارد زير اشاره کرد:

کمپين‌هاي آموزشي: کارگاه‌ها، وبينارها و جلسات اطلاع‌رساني براي آموزش جوامع در مورد مديريت ديابت. اين کمپين‌ها شامل جلسات آنلاين به ميزباني متخصصان مديريت ديابت هستند که اطلاعات ارزشمندي درباره استراتژي‌هاي مؤثر براي زندگي با ديابت ارائه مي‌دهند.

برنامه‌هاي غربالگري: رويدادهاي تست رايگان براي ترويج تشخيص زودهنگام ديابت. اين برنامه‌ها شامل برگزاري رويدادهاي رايگان غربالگري ديابت براي تشخيص زودهنگام و مداخله است که به افراد کمک مي‌کند وضعيت خطر خود را بهتر درک کنند.

ابتکارات حمايتي: تشويق افراد به طرفداري براي سياست‌هاي بهتر بهداشتي مرتبط با مراقبت از ديابت.

مشارکت در شبکه‌هاي اجتماعي: استفاده از هشتگ‌هايي مانند روزجهاني ديابت و WDD2024 براي گسترش آگاهي آنلاين.

حمايت از تحقيقات: مشارکت در کمک‌هاي مالي به مراکز تحقيقاتي ديابت براي حمايت از تحقيقات حياتي و خدمات پشتيباني براي افراد تحت تأثير.

پياده‌روي‌هاي آگاهي‌بخش: سازماندهي راهپيمايي‌هايي به منظور ترويج پيام پيشگيري و مراقبت از ديابت، تشويق به مشارکت جامعه و افزايش ديده‌شدن اين موضوع.

مشارکت جامعه: فعاليت‌هايي در مدارس و جوامع محلي براي آموزش جوانان در مورد ديابت، عوامل خطر آن و انتخاب‌هاي سالم زندگي.

نمايشگاه‌هاي سلامت: رويدادهايي با غرفه‌هاي اطلاع‌رساني، غربالگري‌هاي سلامت و امکاناتي براي مديريت مؤثر ديابت.

کارگاه‌هاي آشپزي: جلسات عملي که به تمرکز بر روي روش‌هاي آشپزي سالم که به انتخاب‌هاي غذايي بهتر براي افراد ديابتي کمک مي‌کند.

ابتکارات حمايتي: تشويق شرکت‌کنندگان به طرفداري براي بهبود سياست‌هاي سلامت و دسترسي به مراقبت‌هاي ديابت در جوامع خود.

فعاليت‌هاي ويژه براي کودکان در روز جهاني ديابت 2024

در روز جهاني ديابت 2024، فعاليت‌هاي خاصي براي کودکان برنامه‌ريزي شده است تا آگاهي و عادات سالم را در آنان ترويج دهد. اين فعاليت‌ها با اين هدف است تا کودکان را درباره پيشگيري و مديريت ديابت به شيوه‌اي جذاب آموزش دهند:

کارگاه‌هاي ميان‌وعده‌هاي سالم: کودکان تشويق مي‌شوند تا ميان‌وعده‌هاي سالم مختلفي مانند ميوه‌ها، سبزيجات و غلات کامل را امتحان کنند. اين فعاليت شامل بحث درباره فوايد اين غذاها براي حفظ سلامتي و پيشگيري از ديابت خواهد بود.

جلسات فعاليت بدني: برگزاري رويدادهايي با فعاليت‌هاي بدني سرگرم‌کننده مانند يوگا يا بازي‌هاي ساده ورزشي که هدف آن آموزش اهميت ورزش منظم در پيشگيري از ديابت و ارتقاي سلامت عمومي کودکان است.

آموزش گروه‌هاي غذايي: فعاليت‌هاي تعاملي طراحي شده‌اند تا به کودکان ياد دهند که گروه‌هاي مختلف غذايي و نقش‌هاي آن‌ها در يک رژيم متعادل چيست. اين فعاليت‌ها شامل بازي‌هاي مرتب‌سازي يا استفاده از وسايل بصري براي لذت‌بخش کردن يادگيري مي‌شوند.

گفت‌وگوهاي گروهي: مربيان با کودکان درباره اهميت انتخاب‌هاي سالم و مراقبت از بدنشان صحبت مي‌کنند. اين گفت‌وگوها به صورت مناسب با سن کودکان، با استفاده از زبان ساده و مثال‌هاي قابل فهم انجام مي‌شود.

جلسات کتابخواني: خواندن کتاب‌هاي متناسب با سن کودکان که به موضوعات تغذيه سالم، ورزش و مراقبت از بدن مي‌پردازند تا پيام‌هاي مربوط به حفظ سبک زندگي سالم و پيشگيري از ديابت تقويت شود.

ابتکارات مشارکت والدين: والدين تشويق مي‌شوند تا در گفت‌وگوها درباره روز جهاني ديابت و اهميت آموزش کودکان در مورد انتخاب‌هاي سالم شرکت کنند و تجربه يادگيري را فراتر از کلاس درس گسترش دهند.

7.5 ميليون نفر در کشور مبتلا به ديابت هستند

رئيس مرکز مديريت بيماري هاي غيرواگير وزارت بهداشت از بيماري «ديابت» به عنوان اپيدمي بزرگ تاريخ نام برد و با تاکيد بر اهميت پيشگيري از ابتلاي به اين بيماري، از برگزاري هفته ملي اطلاع رساني ديابت در کشور، خبر داد وگفت:روز جهاني ديابت بزرگترين کمپين آگاهي از ديابت در جهان است که هر ساله 14 نوامبر برگزار مي شود. هدف از برگزاري روز جهاني ديابت که در سال 1991 توسط فدراسيون بين المللي ديابت و سازمان بهداشت جهاني راه اندازي شد، ترويج اهميت اقدام هماهنگ براي مقابله با ديابت به عنوان يک مساله مهم بهداشت جهاني است.

دکتر کوروش اعتماد در گفت وگويي اظهارداشت: اين رويداد، مخاطبان جهاني بيش از يک ميليارد نفر را در بيش از 160 کشور متحد مي کند تا آگاهي از نياز به مراقبت، آموزش و منابع براي حمايت از افراد مبتلا به ديابت را افزايش دهد.

بيش از 1.2 ميليون کودک و نوجوان در جهان مبتلا به ديابت نوع يک هستند

وي همچنين گفت: پيش بيني مي شود تا سال 2045 تعداد بيماران بزرگسال به 783 ميليون نفر برسد. بيش از 1.2 ميليون کودک و نوجوان در جهان مبتلا به ديابت نوع يک هستند. در هر 5 ثانيه يک نفر به علت ديابت يا عوارض ناشي از آن جان خود را از دست مي دهد.

رئيس مرکز مديريت بيماري هاي غيرواگير وزارت بهداشت با بيان اينکه در سال 2021 بيش از 6.7 ميليون نفر به دليل ديابت جان خود را از دست داده اند، افزود: از سوي ديگر، 541 ميليون نفر در جهان دچار اختلال تحمل گلوکز هستند که در صورت عدم مداخله موثر و به موقع، اغلب آنها مبتلا به ديابت خواهند شد.

دکتر اعتماد درخصوص شيوع ديابت در ايران، بيان کرد: در کشور ما حداقل 14.15 درصد جمعيت بالاي 25 سال مبتلا به ديابت هستند و تعدادشان بيش از 7.5 ميليون نفر برآورد مي شود؛ حداقل 75 درصد افراد ديابتي در کشورمان از بيماري خود آگاه اند.

برگزاري هفته ملي اطلاع رساني ديابت در کشور

رئيس مرکز مديريت بيماري هاي غيرواگير وزارت بهداشت از برگزاري هفته ملي ديابت در کشور خبر داد و گفت: در سال جاري نيز به منظور آگاهي عموم جامعه درباره بيماري ديابت و تاکيد بر اهميت مراقبت ديابت روزهاي 19 لغايت 25 آبان ماه به عنوان هفته ملي ديابت نامگذاري شده است.

«با ديابت خوب زندگي کنيم»

وي عنوان کرد: شعار روز جهاني ديابت در سال 2024 که اولين سال از دوره کمپين سه ساله 2024 تا 2026 است، «Diabetes and Well-being» است، با توجه به ترجمه فارسي Well-being که معاني مختلفي همچون رفاه، تندرستي و سلامت جسم و روح را در بر مي گيرد، ترجمه شعار امسال طبق نظر گروهي از صاحبنظران «با ديابت خوب زندگي کنيم» انتخاب شد. کمپين امسال بر اهميت مراقبت همه جانبه ديابت دلالت دارد. تلاش براي ارتقاي سلامت جسمي و روحي افراد ديابتي نيازمند ديدگاه جامع نگر کليه ارائه دهندگان خدمات سلامت و نيز خود فرد ديابتي است.

رئيس مرکز مديريت بيماري هاي غيرواگير وزارت بهداشت تصريح کرد: توانمندسازي افراد ديابتي براي شناخت وضعيت جسمي و روحي شان و آگاهي از اينکه اين شرايط دائمي است، براي حفظ پايبندي به درمان الزامي است، اما به دليل همراهي هميشگي اين شرايط با فرد ديابتي، حفظ و ارتقاي سلامت روان نيز به اندازه سلامت جسم اثر دارد و مهم است. وظيفه تيم ارائه کننده خدمات مراقبت ديابت در کنار حفظ کنترل متابوليک، کمک به حفظ سلامت روان اين افراد است.

روزشمار هفته ملي ديابت

وي در ادامه به تشريح عناوين هفته ملي ديابت پرداخت و گفت: شنبه 19 آبان با عنوان ديابت و سلامت روان، يکشنبه 20 آبان با عنوان ديابت و خود مراقبتي، دوشنبه 21 آبان با عنوان پيش ديابت و پيشگيري از ديابت، سه شنبه 22 آبان با عنوان ديابت و پيشگيري از عوارض، چهارشنبه 23 آبان با عنوان با ديابت خوب زندگي کنيم، پنج شنبه 24 آبان با عنوان ديابت و نقش سياستگذاران، جمعه 25 آبان با عنوان ديابت و شيوه زندگي سالم (تغذيه و فعاليت بدني)، نامگذار ي شده است.

اعتماد خاطرنشان کرد: در طول هفته ملي ديابت دفتر مديريت بيماري هاي غيرواگير با همکاري مرکز روابط عمومي، دفتر آموزش و ارتقاي سلامت، دفتر بهبود تغذيه، دفتر سلامت جمعيت، خانواده و مدارس، معاونت درمان و دانشگاه هاي علوم پزشکي، انجمن هاي ديابت، سازمان شهرداري ها، فدراسيون ورزش هاي همگاني، وزارت آموزش و پرورش و شرکت هاي داروسازي، فعاليت ها و برنامه هاي متعددي به منظور ارتقاي آگاهي عمومي در زمينه بيماري ديابت برگزار خواهند کرد.

وي ادامه داد: به معاونت هاي بهداشت دانشگاه هاي علوم پزشکي توصيه مي شود که با مد نظر قرار دادن نام روزهاي هفته، با حمايت ذينفعان و کمک ساير سازمان ها، برنامه هاي مناسبي را در طول اين هفته اجرا کنند. اجراي برنامه هاي راديويي و تلويزيوني، برگزاري کارگاه ها و کلاس هاي آموزشي ديابت به صورت حضوري و مجازي، کنفرانس هاي خبري، چاپ مقالات در روزنامه ها و مجلات و فعاليت هاي مختلف ديگر براي کودکان و نوجوانان، برخي از مهم ترين برنامه هايي هستند که پيشنهاد مي شود در روزهاي اين هفته اجرا شود.

منبع: ايرنا