آسيب پنهاني که خطر زوال عقل را افزايش مي‌دهد

اندازه‌گيري يک نشانگر خوني مرتبط با آسيب عضله قلب ممکن است در آينده به ابزاري براي پيش‌بيني خطر زوال عقل تبديل شود.

به گزارش تابناک؛ متخصصان دانشگاه «يوسي‌ال» لندن در مطالعه‌اي جديد شرح دادند افرادي که در ميانسالي نشانه‌هاي آسيب عضله قلب در آنها مشاهده شود در کهنسالي بيشتر در معرض ابتلا به زوال عقل قرار خواهند گرفت.

بر اساس اين مطالعه که در «مجله قلب اروپا» و با حمايت مالي «بنياد قلب انگليس» منتشر شده است، افرادي که سطح پروتئيني موسوم به «تروپونين قلبي آي» (High-sensitivity cardiac troponin I) در خون‌شان بالاترست، بيشتر در معرض ابتلا به زوال عقل در کهنسالي قرار دارند. افزايش سطح تروپونين حتي تا 25 سال پيش از بروز علائم زوال عقل نيز قابل مشاهده است.

تروپونين چيست؟

به گزارش نيوزمديکال، تروپونين زماني وارد خون مي‌شود که عضله قلب آسيب ببيند. پزشکان معمولا براي تشخيص حمله قلبي سطوح بسيار بالا را بررسي مي‌کنند، اما سطحي که بيشتر از حد طبيعي باشد، حتي بدون علائم، مي‌تواند نشانه آسيب خاموش و تدريجي قلب يا اختلال عملکرد آن باشد. اين آسيب مي‌تواند بر عروق و جريان خون تاثير بگذارد و در نهايت به مغز برسد و خطر زوال عقل را افزايش دهد.

اهميت حفظ سلامت قلب در ميانسالي

پروفسور «اريک برانر» از موسسه همه‌گيرشناسي و مراقبت‌هاي سلامت يوسي‌ال مي‌گويد: سلامت ضعيف قلب در ميانسالي خطر زوال عقل را در سالمندي افزايش مي‌دهد. تخريب مغز در پي زوال عقل به‌تدريج و طي سال‌ها پيش از بروز علائم رخ مي‌دهد. کنترل عواملي مانند فشار خون بالا در ميانسالي مي‌تواند روند زوال عقل و بيماري‌هاي قلبي‌ـ‌عروقي را کُند يا حتي متوقف کند. او مي‌افزايد اين موضوع را بايد بررسي کرد که آيا مي‌توان تروپونين را جزو شاخص‌هاي سنجش خطر زوال عقل به شمار آورد؟

پيشگيري از زوال عقل قابل‌توجه است

زوال عقل مجموعه‌اي از اختلال‌ها است که به سلول‌هاي مغز آسيب مي‌رساند و باعث کاهش حافظه، قدرت تفکر و ديگر توانايي‌هاي شناختي مي‌شود. بر اساس گزارش «کميسيون زوال عقل لنست» (Lancet Commission on dementia) در سال 2024، حدود 17 درصد موارد زوال عقل را مي‌توان با بهبود عوامل قلبي‌ـ‌عروقي مانند کنترل فشار خون، کلسترول، فعاليت بدني و حفظ وزن مناسب پيشگيري کرد يا به تاخير انداخت.

روش مطالعه

در اين پژوهش حدود 6000 نفر از کارکنان خدمات دولتي انگليس بررسي شدند. همه افراد بين 45 تا 69 سالگي آزمايش تروپونين با حساسيت بالا انجام دادند. در زمان اين آزمايش‌ها هيچ يک دچار زوال عقل يا بيماري قلبي‌ـ‌عروقي نبودند.

شرکت‌کنندگان به طور ميانگين به مدت 25 سال پيگيري شدند و در چندين مرحله آزمون‌هاي حافظه و عملکرد شناختي انجام دادند. در طول مطالعه، 695 نفر به زوال عقل مبتلا شدند. مقايسه اين افراد با افراد همسن و در شرايط مشابه آنان نشان داد سطح تروپونين آنها هفت تا 25 سال پيش از تشخيص به طور پيوسته بالاتر بوده است.

در افرادي که در ابتداي مطالعه بالاترين سطح تروپونين را داشتند نتايج زير مشاهده شد:

- احتمال ابتلا به زوال عقل در اين افراد 38 درصد بيشتر بود.

- کاهش سريع‌تر در حافظه و توانايي حل مسئله در آنان مشاهده شد.

- در 80 سالگي توان شناختي‌شان معادل توان افرادي بود که يک سال و نيم از آنان مسن‌تر بودند.

- اين تفاوت در 90 سالگي به دو سال افزايش يافت.

نتايج تصويربرداري مغزي

از ميان شرکت‌کنندگان، 641 نفر‌ام‌آراي مغز انجام دادند. در افرادي که سطح تروپونين خونشان بالاتر بود، هيپوکامپ يا ناحيه کليدي حافظه کوچک‌تر بود و ماده خاکستري مغز هم حجم کمتري داشت. اين يافته‌ها نشان داد مغز اين افراد از نظر ساختار، حدود سه سال پيرتر به نظر مي‌رسيد.

دکتر «سايمون چن»، نويسنده اصلي اين مقاله، مي‌گويد: اين طولاني‌ترين مطالعه‌اي است که ارتباط سطح بالاي تروپونين را با افت شناختي و زوال عقل بررسي کرده است. به نظر مي‌رسد اندازه‌گيري تروپونين در ميانسالي مي‌تواند شاخص بهتري براي پيش‌بيني خطر دمانس باشد.

پروفسور «برايان ويليامز» از بنياد قلب انگليس مي‌افزايد: سلامت قلب و مغز از هم جدا نيستند. توجه به سلامت قلب در طول زندگي، بهترين امکان را براي سالم ماندن مغز فراهم مي‌کند.