اقتصاد روسيه چگونه در سايه جنگ و تحريم‌ها رشد کرد؟

ميخائيل ميشوستين، نخست وزير روسيه روز جمعه اعلام کرد که توليد ناخالص داخلي اين کشور طي پنج ماه اول سال جاري 5 درصد رشد داشته است که به طور قابل توجهي بيشتر از انتظارات است.

ميشوستين در جلسه اي در مورد مسائل اقتصادي گفت که پويايي اقتصاد هنوز بالاست در ماه مي سال جاري رشد کمي نسبت به آوريل قبل افزايش يافت و به 4.5 درصد رسيد.

وي افزود:  اگر آمار پنج ماهه اول سال 2024 را در نظر بگيريم، توليد ناخالص داخلي نسبت به مدت مشابه سال گذشته 5 درصد افزايش يافته است که عليرغم تمام تلاش‌هاي خارجي براي جلوگيري از افزايش توليد روسيه، بسيار بالاتر از حد انتظار است.

به گفته ميشوستين، اعداد در بخش واقعي اقتصاد روسيه نيز مثبت هستند، زيرا از ژانويه 2024 تا مه، بخش توليد حدود 9 درصد رشد داشته است.

ميشوستين گفت: آنچه بسيار مهم است اين است که سرمايه گذاري به رشد خود ادامه دهد. اين بدان معناست که پايه خوبي براي آينده گذاشته مي‌شود. در پايان سه ماهه اول، سرمايه گذاري‌ها حدود 15 درصد افزايش يافته که مربوط به حوزه ماشين آلات، تجهيزات و سرمايه گذاري در مالکيت معنوي است.

در ژوئن گذشته، اتحاديه اروپا چهاردهمين بسته تحريمي را عليه روسيه از ابتداي جنگ اوکراين اعمال کرد. مقامات اروپايي بيش از يک بار اعلام کرده اند که هدف تحريم‌هاي غرب تضعيف روسيه است، اما نتايج آن معکوس بوده و اقتصاد اروپا را تحت تاثير قرار داده و تضعيف کرده است.

در همين حال روزنامه بريتانيايي فايننشال تايمز گزارش داد  در حالي که روسيه براي جنگ طولاني با اوکراين آماده مي‌شود، دستورات دولتي براي تسليح، سوخت، تغذيه و پوشاک ارتش، مبالغ هنگفتي را به اقتصاد اين کشور تزريق مي‌کند.

در گزارش اين روزنامه آمده است: اين دستور دولت روسيه به رونق اقتصادشان منجر شده، در زماني که بسياري انتظار داشتند تحريم‌هاي غرب ضربه دردناکي به روسيه وارد کند و پيش بيني مي‌شود اقتصاد آن در سال جاري 3 درصد رشد کند که بالاتر از ايالات متحده و اکثر کشورهاي اروپايي است.

اين روزنامه در گزارشي به قلم پولينا ايوانووا آورده که تأثير جنگ به وضوح در مناطق صنعتي قديمي ظاهر شده جايي که کارخانه‌هاي شوروي احيا شده اند و اکنون شبانه روز براي تامين تجهيزات ارتش روسيه کار مي‌کنند.

اين روزنامه به نقل از اکاترينا کوربانگالووا، دانشمند علوم سياسي، گفت: «برخي مناطق روسيه با عملکرد اقتصادي ضعيف ناگهان شروع به رشد کردند، به ويژه مناطق توليدي که در آن صنايع دفاعي و مرتبط زيادي وجود دارد.»

او افزود: « حالا عقب‌مانده‌ترين مناطق و اقشار کم درآمد مردم در روسيه برنده هستند.  اينجا جاهايي است که پول‌ها به آنجا سرازير شده است».

اين روزنامه انگليسي همچنين به نقل از تحليلگران نوشت که درک تجربه مناطقي مانند چوواشيا براي پيش بيني توانايي درازمدت روسيه در ادامه جنگ فرسايشي عليه اوکراين از نظر اقتصادي و سياسي بسيار مهم است.

لورا سولانکو از موسسه اقتصادهاي انتقالي بانک فنلاند که تأثير جنگ بر درآمد خانوارها را مطالعه کرده است، مي‌گويد: درک اين شرايط نقطه عطفي آشکار بود، زيرا روسيه متوجه شد که جنگ کوتاه نخواهد بود.

کارخانه‌ها در سرتاسر روسيه شروع به تغيير محصول توليدي به سمت نيازهاي نظامي کردند در چوواشيا، 7 کارخانه خواسته‌هاي نيروهاي مسلح را قبل از جنگ برآورده کردند و به گفته فرماندار محلي آنجا، تا اکتبر 2022 تعداد کارخانه‌هاي اين شهر به 36 کارخانه افزايش يافت.

داده‌هاي محلي نشان مي‌دهد که چوواشيا با افزايش 27 درصدي کارخانه‌هاي آن نسبت به سال قبل، دومين نرخ بالاتر را داشته است.

اين روزنامه در گزارش خود آورده است که در سراسر روسيه، بخش دفاعي براي استخدام کارگران جديد در بازار کار که شاهد کمبود نيروي کار است، شتاب کرده است.

تا اوت سال گذشته، نرخ بيکاري در چوواشيا به 2.2 درصد کاهش يافت، در حالي که شرکت‌ها نيز دستمزدها را براي حفظ کارمندان افزايش دادند.

اين روزنامه به نقل از ناتاليا زوبارويچ، اقتصاددان، مي‌گويد که براي برآورده کردن تقاضا، برخي به مشاغلي که آخرين بار در دهه 1990 پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي انجام مي‌دادند باز گشته‌اند. آنها در دهه شصت زندگي خود هستند، اما به مشاغل سابق خود بازگشته‌اند زيرا واقعاً سودآور است.

فايننشال تايمز افزود: دانشمندان مي‌گويند که بهبود بازار کار بر ديدگاه‌هاي سياسي بخش‌هاي بزرگي از جمعيت روسيه تأثير گذاشته و حمايت از جنگ را تقويت کرده است، در شرايطي که سياست‌گذاران غربي اميدوار بودند که تأثير تحريم‌ها و تورم به افکار عمومي در روسيه عليه جنگ کمک کند.