افزايش قيمت «ترياک» با فرمان ممنوعيت کشت توسط طالبان

به گزارش ايسنا، دکتر منصور براتي در نشست علمي با عنوان بررسي کارنامه طالبان در مبارزه با مواد مخدر و با اشاره به روي کار آمدن دولت طالبان، گفت: بيش از يک سال از بازگشت طالبان به قدرت مي‌گذرد و در همان آغاز حضور طالبان به قدرت مطالب زيادي درباره اينکه مجددا قصد داريم با کشت و توليد مواد مخدر مبارزه جدي کنيم مطرح و در همان ماه‌هاي اول حکمي هم صادر شد.

وي ادامه داد: اما سوالاتي از همان ابتدا مطرح شد زيرا بايد به هر ادعايي با ديده ترديد نگاه کرد و سياستگذاران بايد در ايران به اين موضوع فکر کنند که آيا طالبان اين اقدام را عملي مي‌کند و اگر انجام دهند اين اقدام چه تاثيري بر کشور ما خواهد گذاشت؟ آيا اساسا طالبان توانايي انجام اين کار را دارد يا خير؟ اين تغيير قدرت چه تاثيري در روندهاي مخدر و الگوهاي مصرف خواهد گذاشت؟ آيا ادعاي کم شدن کشت و توليد ترياک با جايگزيني ماده ديگري همراه بوده است و آيا مواد صنعتي جايگزين مواد سنتي خواهد شد يا خير؟.

معاون پژوهشي موسسه کادراس افزود: از زماني که طالبان به قدرت برگشت ايران چند نکته را مبنا قرار داد و کنترل توليد و قاچاق مواد مخدر به عنوان يکي از شروط مطرح شد.

براتي با اشاره به فرماني که در بازگشت طالبان به قدرت تحت عنوان ممنوعيت کشت خشخاش و چرس و توليد مواد مخدر در افغانستان صادر شد، تصريح کرد: بار ديگر در سال 1996 که طالبان به قدرت رسيده بود ملاعمر نيز حکمي در خصوص ممنوعيت توليد مواد مخدر صادر کرد. در آن زمان انگيزه‌هاي طالبان نشان مي‌دهد که 90 درصد کشت و توليد مواد مخدر در سالهاي 1999 و 2000 کم شد و اين اتفاق در دنيا بي‌سابقه بود.

براتي خاطرنشان کرد: در ژوئن سال 2022 شاهد بوديم که موسسه انگليسي الکيس و پس از آن بي بي سي جهاني آماري در مورد کاهش کشت 80 درصدي خشخاش در افغانستان منتشر کردند و اين درحاليست که ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام کرد آمار کشت بالاست و آمار منتشر شده بايد راستي آزمايي شود.

وي با استناد به دو گزارش ترياک افغانستان که سالانه توسط unodc منتشر مي‌شود و همچنين گزارش جهاني سازمان ملل بيان کرد: براساس آخرين گزارش کشت خشخاش در افغانستان، کشت خشخاش در افغانستان در سال 2021 از 56 هزار هکتار با 32 درصد افزايش به 233 هزار هکتار در سال 2022 رسيده است. با فرمان ممنوعيت کشت ترياک توسط طالبان قيمت ترياک از 116 دلار در هر کيلو به 203 دلار در سال 2022 افزايش يافت.

به گفته وي، همچنين براساس اين گزارش ميزان درآمد کشاورزان از فروش ترياک، از 425 ميليون دلار در سال 2021 به 1.4 ميليارد دلار در سال 2022 رسيد که رشد سه برابري را نشان مي‌دهد. در گزارش سال گذشته ميزان کشت خشخاش در مناطق جنوب غربي 73 درصد و در استان‌هاي غربي 14 درصدي گزارش شده است.

معاون پژوهشي موسسه کادراس در ادامه به روند قيمت ترياک خشک اشاره کرد و گفت: در سال 2019 به دليل سطح بالاي توليد، همچنان قيمت در آن سال پايين بود اما در نيمه سال 2021 با بازگشت طالبان قيمت آن به بالاتر از 150 دلار رسيد، پس از آن مجددا کاهش يافت، اما با اعلام ممنوعيت(کشت ترياک) در ماه آوريل 2022 مجددا قيمت به 200 دلار و بالاتر افزايش يافت.

براساس اظهارات براتي، سهم بازار غيرقانوني مواد از اقتصاد ملي افغانستان 29 درصد کل ارزش بخش کشاورزي اين کشور را تشکيل مي‌دهد. همچنين تراکم کشت خشخاش براساس زمينهاي کشاورزي در سال 2022 در همان مناطق جنوبي و جنوب غربي بيشتر بوده است.

معاون پژوهشي موسسه کادراس در ادامه به تغيير الگوي کشت خشخاش اشاره کرد و گفت: در گزارش جديد سازمان ملل سال 2022 نکات جالب توجهي مطرح شده است، ميزان توليد جهاني ترياک 7800 تن ثبت شده که در همين سال 6200 تن ترياک (80 درصد) در افغانستان توليد شده است.

وي افزود: پس از افغانستان کشورهاي ميانمار و مکزيک در رتبه‌هاي بعدي توليد ترياک قرار دارند.

براتي با اشاره به اينکه تغييراتي که در افغانستان اتفاق مي‌افتد بر بازار جهاني مواد مخدر تاثير زيادي خواهد گذاشت، گفت: افغانستان سالهاي سال اصلي‌ترين توليدکننده ترياک، هرويين و مورفين در جهان بوده است.  بنابراين سياستي که طالبان در پيش خواهد گرفت بر بازارهاي جهاني به شدت تاثيرگذار خواهدبود.