اخراج آمريکا از نيجر و گسترش همکاري‌ها با ايران و روسيه

لوموند نوشت: ماجراي فروش مخفيانه اورانيوم تصفيه‌شده موسوم به «کيک زرد» نگراني‌هايي در محافل واشنگتن و پاريس ايجاد کرده است. اين خبر که از سوي رسانه آنلاين «اطلاعات آفريقا» فاش شده است مي‌گويد که حکومت نظامي نيجر که از زمان کودتاي ژوئيه 2023 در قدرت است، درگير «مذاکرات محرمانه» با ايران «براي تحويل 300 تن کيک زرد» (اورانيوم تصفيه شده) است.

دولت نظامي نيجر اين خبر را تکذيب مي‌کند. اما اطلاعاتي که توسط چندين منبع رسمي غربي و نيجريه‌اي به لوموند رسيده تأييد مي‌کنند که حکومت نيجر همچنان قصد فروش آن را به ايران دارد.

نظاميان نيجر در ماه مارس سال جاري پس از نشست با مقامات آمريکايي و مسائلي که در اين جلسه مطرح شد، خواستار خروج نيرو‌هاي آمريکايي از اين کشور شدند. در اين نشست مقامات ارشد آمريکايي نسبت به ورود نيرو‌هاي روسيه ابراز نگراني کردند و حکومت نظامي را به تباني در يک توافق اورانيوم براي همکاري با ايران متهم کردند. بر اساس گزارش‌ها، تهران مي‌خواهد حدود 300 کيلوگرم سوخت هسته‌اي از نيجر خريداري کند. اين اورانيوم که مهم‌ترين محصول صادراتي نيجر است، از معادني مي‌آيد که از سال 1971 توسط گروه فرانسوي «اورانو» در آرليت واقع در شمال کشور بهره‌برداري مي‌شود.

انجمن جهاني هسته‌اي مستقر در بريتانيا در گزارشي مي‌گويد که نيجر در سال 2022 با توليد حدود 2020 تن اورانيوم، هفتمين توليدکننده بزرگ اورانيوم در جهان بوده است.

گروه صنعتي «اورانو» در اين رابطه گفت که دولت نيجر به عنوان صاحب 36.6درصد سهام «مي‌تواند به طور مستقل، سهم خود از توليد را به بازار عرضه کند». اما در رابطه با فروش اورانيوم به ايران تأکيد کرد که نه دولت نيامي و نه تهران در مورد مذاکرات محرمانه «به اين شرکت رجوع نکرده‌اند».

لوموند مي‌گويد، در تماس با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، اين نهاد ناظر بر فعاليت‌هاي هسته‌اي گفته است که از وجود يک چنين توافقنامه فروش اطلاعي ندارد، هرچند که طرفين مي‌بايستي چنين قرارداد فروشي را به اطلاع آژانس مي‌رساندند.

مذاکرات در مورد تحويل 300 تن سنگ معدن اورانيوم به ارزش 56 ميليون دلار (حدود 52 ميليون يورو) توسط سرويس‌هاي اطلاعاتي کشف شده است.

به نظر مي‌رسد که مسکو در اين راه به تهران ياري مي‌دهد. اما دولت نيجر که در پي کودتاي تابستان 2023 به قدرت رسيده، اين خبر‌ها را تکذيب مي‌کند.

نزديک به ده روز قبل، پايگاه خبري «آفريقا اينتليجنس» نوشت: رژيم نظامي نيجر مشغول مذاکرات محرمانه با جمهوري اسلامي ايران، بر سر معاملة 300 تن کيک زرد (اورانيوم فشرده) است. يکي دو ماه قبل از آن، روزنامه آمريکايي وال‌استريت اطلاعاتي را در اين باره منتشر کرده بود.

بيانية رسمي دولت نيجر مي‌گويد «ادعا‌هاي واشنگتن در مورد يک قرارداد پنهاني براي فروش اورانيوم به ايران سراسر کذب است.»

کمي قبل از اين بيانيه، خانم مالي في، معاون وزارت امورخارجة آمريکا در امور آفريقا به نيامي پايتخت نيجر رفته بود تا در جهت همکاري‌هاي دوجانبه گفتگو کند. هدف وي بخصوص حصول اطمينان از اين بابت بود که رژيم جديد «به ايران اورانيوم نخواهد فروخت و همچنين اجازه نخواهد داد که مزدوران روس در کنار سربازان آمريکايي مستقر شوند.»، اما دو روز بعد از سفر اين ديپلمات آمريکايي (16 مارس)، حکومت نيجر ناگهان رسماً خواستار خروج سربازان آمريکايي شد و اعلام کرد که خواسته‌ها و توقعات آمريکا به منزلة مداخله در سياست داخلي نيجر است. کمتر از يک ماه بعد، يک گروه صد نفره از نيرو‌هاي شبه‌نظامي روس وارد شهر نيامي شد.

مشاور دولت نيجر مي‌گويد که به مناسبت سفر مهدي صفري، معاون اقتصادي وزارت امور خارجة جمهوري اسلامي به نيجر، «تهران قصد داشت قراردادي براي خريد 300 تن کيک زرد امضا کند. اما اورانيوم که بادام زميني نيست! ما به دليل تعهداتي که داريم اين پيشنهاد را نپذيرفتيم. ما اصلاً ذخائر کافي براي اين مقدار فروش در اختيار نداريم. اگرچه هيچ قراردادي امضاء نشده، اما به طور کلي ايران و روسيه مشتري هستند.»

دولت نيجر از ژوئية 2023، تحت تحريم قرار دارد. در عين حال، از همين زمان به بعد، بهاي اورانيوم در بازار‌هاي جهاني 40درصد افزايش داشته است. در اين شرايط، طبيعي است که رژيم نيجر به دور زدن تحريم‌ها بينديشد.

لوموند با يادآوري ديدار‌هاي مقامات نيجر با رهبران تهران و مسکو نتيجه مي‌گيرد که راه براي همکاري‌هاي نظامي نيجر با روسيه و همکاري در حوزة صنعت، انرژي و معدن با ايران باز شده است.

منابع غربي به لوموند گفته‌اند که مذاکرات ميان تهران و نيامي در مورد معامله اورانيوم، توسط روسيه تسهيل شده است. اگرچه خريد 300 تن کيک زرد تأثير تعيين‌کننده‌اي بر برنامة اتمي ايران نخواهد داشت، اما به گفتة يک مقام فرانسوي «وجود مذاکرات ميان تهران و نيامي از نظر سياسي بسيار اهميت دارد، زيرا نشان مي‌دهد که روس‌ها هنوز در نيجر مستقر نشده، دروازه‌ها را براي يکي از مشتريان خود، يعني ايران، باز کرده‌اند.» از نظر اين مسئول فرانسوي، اين نوع بده و بستان‌ها با همکاري تهران و مسکو در قبال جنگ اوکراين بي‌ارتباط نيست.