«زُهران ممداني» کيست؟

پيشينه شخصي و حرفه‌اي

ممداني متولد 18 اکتبر 1991 در شهر کامپالا در اوگاندا است. پدرش، محمود ممداني، استاد دانشگاه و مادرش، ميرا ناير، کارگردان سينما هستند.

فارغ‌التحصيل دبيرستان علوم برانکس و داراي مدرک ليسانس در مطالعات آفريقا از کالج بودين (2014) است. او در دانشگاه، از بنيان‌گذاران گروه «دانشجويان براي عدالت در فلسطين» بود.

او در شروع فعاليت‌هاي اجتماعي خود، به عنوان مشاور مسکن براي کمک به مالکان کم‌درآمد در کوئينز فعاليت مي کرد تا در مقابل اخطارهاي تخليه از آن‌ها حمايت شود.

ممداني به موسيقي، به ويژه موسيقي هيپ‌هاپ علاقمند است و خود با نام مستعار «Young Cardamom» و «Mr. Cardamom» کارهايي در اين ژانر منتشر کرده است.

ورود به سياست و صعود

روند صعود سياسي ممداني بسيار سريع و مبتني بر فعاليت در جناح چپ حزب دموکرات بود.

او فعاليت سياسي خود را با کار داوطلبانه در يک کمپين شوراي شهر در سال 2015 آغاز کرد. سپس به سوسياليست‌هاي دموکرات آمريکا (DSA) پيوست و به عنوان مدير کمپين براي خضر اليتيم (نامزد شوراي شهر) و راس بارکان (نامزد مجلس سنا) کار کرد. همچنين عضو اصلي کمپين تيفاني کابان براي رسيدن به منصب دادستاني شهر کوئينز مشارکت داشت.

در سال 2020، ممداني براي کرسي حوزه 36 (شامل آستوريا و بخش‌هايي از کويينز) در مجلس ايالتي نيويورک نامزد شد. او در انتخابات مقدماتي حزب دموکرات، آراولا سيموتاس، نماينده پنج‌دوره، را شکست داد و سپس در انتخابات سراسري بدون رقيب پيروز شد. او در سال‌هاي 2022 و 2024 نيز بدون رقيب دوباره براي کرسي حوزه 36 انتخاب شد

شهرداري نيويورک در سال 2025

در اکتبر 2024، ممداني نامزدي خود براي شهرداري نيويورک را اعلام کرد. کارزار انتخاباتي او عمدتا بر مسائل معيشتي مانند اتوبوس‌هاي رايگان، مراقبت دولتي از کودک{مثلا مهدکودک‌هاي تحت هدايت و حمايت دولت}، مسکن مقرون‌به‌صرفه و افزايش حداقل دستمزد متمرکز بود

او در ژوئن 2025، در يک پيروزي غيرمنتظره، اندرو کومو، فرماندار سابق ايالت نيويورک را در رقابت‌هاي مقدماتي دموکرات‌ها شکست داد. ممداني در انتخابات سراسري 4 نوامبر 2025 (13 آبان 1404) با کسب 50.4 درصد آرا، بار ديگر بر کومو (که اين بار به عنوان مستقل شرکت کرده بود) و نامزد جمهوري‌خواه، کورتيس اسليوا، پيروز شد و به عنوان شهردار منتخب نيويورک معرفي گرديد. ممداني در اين مسير، از حمايت چهره‌هايي مثل الکساندريا اوکازيو-کورتز (AOC) و برني سندرز برخوردار بوده است. او قرار است در 1 ژانويه 2026 کار خود را به عنوان شهردار نيويورک آغاز کند.

اهميت و دستاوردها

پيروزي ممداني از چند جهت تاريخي و قابل توجه است: او نخستين شهردار مسلمان، هندي‌تبار و از تبار جنوب آسيا در تاريخ نيويورک است.

او دومين شهردار سوسياليست دموکرات اين شهر پس از ديويد دينکينز و اولين شهردار نسل هزاره (متولدين دهه 1980 و 1990) نيويورک محسوب مي‌شود.

مسير صعود او از يک چهره نسبتاً ناشناخته در نظرسنجي‌ها به جايگاه شهردار نيويورک، از سوي برخي رسانه‌ها و تحليلگران، «يک شگفتي سياسي بزرگ» توصيف شده است.

مواضع جنجالي

زهران ممداني يک منتقد سرسخت سياست‌هاي رژيم صهيوني در غزه شناخته مي شود. او جنايات رژيم اسراييل در غزه را صراحتا «نسل‌کُشي» خوانده است. با اين حال، او حملات 7 اکتبر از سوي مقاومت فلسطين(عمليات طوفان‌الاقصي) را هم محکوم و تاييد کرده که از حماس حمايت نمي کند. با اين حال، مواضع صريح ضداسراييلي او باعث شده که ترامپ و جمهوري‌خواهان او را «حامي حماس» يا «سوسياليست راديکال» معرفي و حتي از اين بابت، تهديد به قطع بودجه فدرال شهر نيويورک کنند.

سخنراني پيروزي زهران ممداني در انتخابات شهرداري نيويورک به‌ صورت زنده از تلويزيون و راديوي رژيم اسراييل پخش شد؛ نشانه‌اي از نگراني عميق در اين رژيم درباره شهردار شهري است که بزرگ‌ترين جمعيت يهوديان در جهان را در خود جاي داده است.

آويگدور ليبرمن رهبر حزب راست‌گراي اپوزيسيون و وزير خارجه پيشين رژيم صهيوني، از طريق سخنگوي خود گفت: «سيب بزرگ (شهر نيويورک) سقوط کرده است.» او از يهوديان نيويورک «که مي‌خواهند زنده بمانند» خواست تا به «جايي که به آن تعلق دارند - سرزمين اسرائيل» مهاجرت کنند.

محدوديت قانوني براي «جهش» بزرگ

با اين که ستاره اقبال سياسي ممداني پرفروغ به نظر مي رسد، با اين حال يک مانع بزرگ، سر راه بلندپروازي‌هايي فراتر از اين(يعني مثلا رياست جمهوري)، پيش روي ممداني هست. طبق بند 5 ماده 2، بخش 1 قانون اساسي آمريکا، رييس‌جمهور آمريکا بايد شهروند زاده‌ي ايالات متحده باشد، اين در حالي است که ممداني در 1991 در اوگاندا به دنيا آمد و در 2018 شهروند قانوني ايالات متحده شد. به عبارت ديگر، او حتي اگر بخواهد هم نمي تواند نامزد رياست‌جمهوري شود، چنان‌که آرنولد شوارتزنگر يا ايلان ماسک هم چين مشکلي دارند.

با اين‌حال، ممداني مي تواند به صورت غيرمستقيم بر انتخابات رياست‌جمهوري بعدي آمريکا تاثيرگذار باشد. هرچند او خود نمي‌تواند نامزد بشود، اما پيروزي چشمگير اخير او، هم محاسن و هم معايبي براي پايگاه سياسي او(حزب دمکرات) خواهد داشت.

ممداني حمايت قوي از جوانان، اقليت‌ها، و فعالان DSA (دموکرات سوسياليست‌ها) را پشت سر دارد. اين حمايت عمدتا محصول مواضعي چون انتقاد از پليس (او پليس نيويورک را «نژادپرست» خوانده) و سياست‌هاي اقتصادي چپ‌گرا و برنامه‌هاي ماليات‌ستاني او از اغنياء است که مي‌تواند منجر به مهاجرت ثروتمندان از شهر نيويورک شود.

در انتخابات 2028 او مي‌تواند به عنوان «شاهزاده تاج‌بخش» پروگرسيوهاي چپ عمل کند و پايگاه راي خود را پاي کار پيروزي چهره‌اي مانند اوکازيو-کورتز ببرد.

در کل، تا اين‌جا، از چشم‌انداز جمهوري‌خواهان ممداني بيشتر يک «عامل تشديدکننده» شکاف در حزب دموکرات تحليل مي شود تا يک رقيب مستقيم. پيروزي‌ او نشان مي‌دهد که چپ پروگرسيو در حال قدرت‌گرفتن است، اما محدوديت قانوني(براي نامزدي رياست جمهوري) و جنجال‌هاي حاصل از مواضع او، مي‌تواند به جمهوري‌خواهان (مثل ونس) کمک کنه تا دموکرات‌ها را «راديکال» جلوه دهند. سوسياليسم پررنگ و مواضع ضداسراييلي او مي‌تواند دموکرات‌هاي ميانه‌رو را بترساند و به سمت جمهوري‌خواهاني چون دسانتيس/ونس سوق دهد.

بر اساس اطلاعات موجود، هنوز زهران ممداني به عنوان «اميد اصلي» حزب دموکرات براي بازپس‌گيري رياست جمهوري مطرح نشده است. پيروزي او در شهرداري نيويورک يک موفقيت بزرگ براي جناح چپ اين حزب محسوب مي‌شود، اما حزب دموکرات در سطح ملي هنوز در حال بازيابي استراتژي و شناسايي چهره‌هاي جديد است.

با اين حال، ممداني در نقش يک نماد و «چالش‌گر» در سطح افکار عمومي مطرح شده است. پيروزي قاطع ممداني به عنوان يک سوسياليست دموکرات در مهم‌ترين شهر آمريکا، بدون شک پيام مهمي دارد و او را به يک چهره ملي تبديل کرده است:

نماد «جسارت و تغيير»

شماري از تحليل‌گران آمريکايي پيروزي او را نشانه يک «جابه‌جايي عميق در گفتمان دموکرات‌ها» توصيف کرده‌اند. شعارهاي او عليه نابرابري اقتصادي و «سلسله سياسي» حاکم، خشم محافظه‌کاران و حتي بخش‌هايي از تشکيلات درون حزب دموکرات را برانگيخته است.

اين پيروزي به جناح ترقي‌خواه و سوسياليست‌هاي دموکرات که پيش از اين با نام‌هايي مانند برني سندرز و الکساندريا اوکاسيو-کورتز شناخته مي‌شدند، انرژي قابل توجهي مي‌بخشد.

موفقيت ممداني ثابت کرد که تمرکز بر مسائل ملموسي مانند بحران هزينه‌هاي زندگي، مسکن و دسترسي به مراقبت‌هاي بهداشتي مي‌تواند براي رأي‌دهندگان قانع‌کننده باشد

اين همان موضوعي است که بسياري از تحليل‌گران، دموکرات‌ها را به دليل فاصله گرفتن از آن مورد انتقاد قرار مي‌دهند.

چشم‌انداز نامشخص رهبري در حزب دموکرات

در حالي که ممداني اکنون يک ستاره نوظهور است، صحنه رهبري حزب دموکرات بسيار شلوغ و پرچالش به نظر مي‌رسد:

گزارش‌ها حاکي از آن است که دموکرات‌ها فاقد رهبري واحد و مشترک هستند و در مورد استراتژي آينده (تمرکز بر ضديت با ترامپ//ارايه برنامه‌هاي مترقي و جنجالي) اختلاف نظر دارند.

البته نام‌هاي ديگري براي آينده حزب بر سر زبان‌ها است. گاوين نيوسام، فرماندار کاليفرنيا، با هوشمندي رسانه‌اي، خود را به عنوان چهره‌اي ملي براي انتخابات 2028 مطرح کرده است.

همچنين از کامالا هريس (معاون رئيس‌جمهور سابق) به عنوان يک رهبر بالقوه نام برده مي‌شود، اگرچه در مورد شانس او براي نامزدي رياست‌جمهوري ترديدهايي وجود دارد.

ممداني هنوز نتوانسته بر سر حمايت از خود در حزب دمکرات انسجام ايجاد کند. گزارش‌هايي منتشرشده که نشان مي دهد حتي باراک اوباما نيز از ممداني حمايت نکرده است. اين موضوع مي‌تواند نشان‌دهنده شکاف بين نسل قديم حزب و جناح چپ راديکال باشد.

جمع‌بندي: يک اميد بالقوه، اما نه تنها اميد

با در نظر گرفتن تمام اين جوانب، مي‌توان اين‌گونه جمع‌بندي کرد:

ممداني يک «اميد» مهم براي دموکرات‌ها است. او اثبات کرده که يک گفتمان اقتصادي چپ‌گرا مي‌تواند در يک رقابت بزرگ پيروز شود و انرژي جديدي به پايگاه حزب تزرق کند.

اما او هنوز «اميد اصلي» براي بازپس‌گيري کاخ سفيد محسوب نمي‌شود. مسير او به سمت رياست‌جمهوري بسيار طولاني است و حزب دموکرات هنوز در حال ارزيابي راهبردهاي مختلف و چندين چهره بالقوه است.

موفقيت نهايي ممداني در عرصه ملي به عملکرد او در شهرداري نيويورک و توانايي‌اش در گسترش پايگاه حمايتي، فراتر از جناح چپ حزب، بستگي خواهد داشت.

يک «مسلمان» طرفدار حقوق دگرباشان!

ممداني بارها خودش را يک «سوسياليست دموکرات» معرفي کرده و عضو DSA (Democratic Socialists of America) هم هست، يعني جرياني که حقوق LGBTQ+ را بخشي از «عدالت اجتماعي فراگير» مي‌بيند. ممداني در مصاحبه با نشريه سوسياليست «ژاگوبن» و همچنين نيويورک‌تايمز، موضع خود را تصريح کرده که مبارزه براي حقوق دگرباشان بخشي از مبارزه طبقاتي است، چرا که به زعم او، «سرمايه‌داري از تبعيض براي ايجاد تفرقه در نيروي کار استفاده مي‌کند.»

او در کمپين شهرداري خود، قول داده که شهر نيويورک را به «پناهگاه امن براي افراد ترنس» تبديل کند؛ مدارس را با آموزش جنسيتي فراگير تجهيز کند، و بخشي از بودجه پليس را به برنامه‌هاي سلامت روان LGBTQ+ منتقل نمايد. به بيان ديگر، کمابيش طنين برنامه‌هاي جنبش موسوم به «بيدار»(woke) را مي توان در شعارها و برنامه‌هاي او ديد.

واضح است که اين مواضع ممداني ريشه در سکولاريسم چپ، و نه اسلام سياسي، دارد. او بارها تصريح کرده که ايمان شخصيش(مسلمان بودن) جدا از سياست‌ورزي عمومي اوست و دين نبايد در سياست وارد شود. اين دقيقا مشابه مواضع ايلهان عمر يا رشيده طالب است که هر دو مسلمان هستند، اما از ازدواج همجنس‌گرايان حمايت کرده‌اند.

اين که آيا اين تضاد، در پايگاه راي ممداني اثر تعيين‌کننده‌اي ايجاد کرده باشد، فعلا با قراين مطابقت ندارد. پايگاه رأي اصلي ممداني ترکيبي ازجوانان سفيدپوست پروگرسيو يا مترقي (اکثريت حاميان DSA در بروکلين/کويينز)، اقليت‌هاي جنسي (LGBTQ+ نيويورک يکي از بزرگ‌ترين بلوک‌هاي رأي‌دهنده به دموکرات‌هاست)، مسلمانان و مهاجران جنوب آسيا (عمدتاً در مناطق مثل Jackson Heights)

شايد تنها برخي امامان محلي و شماري از نمازگزاران متاثر از آنان در شهر کوئينز مواضع اين‌چنيني ممداني را با دين سازگار ندانستند، که اين دسته يا راي ندادند و يا به رقيب ممنداني راي دادند.

اما در جامعه «دگرباشان» شاهد حمايت نسبتا منسجمي از ممداني بوده‌ايم و گروه‌هاي فعال حقوق همجنس‌گرايان مثل NYC Queer Democrats علاوه بر حمايت قاطع، حتي کمپين جداگانه‌اي براي او راه انداختند.

در بين جوانان مسلمان داراي حق راي، کمي انشقاق آراء محسوس‌تر بوده است، اما با اين‌حال، اکثريت راي‌دهندگان اين گروه باز از ممداني حمايت مي کردند. مثلا طبق نظرسنجي موسسه CUNY 62 درصد مسلمانان زير 35 سال نيويورک از حقوق ترنس حمايت مي‌کنند.

در انتخابات، صرفا 3 تا 5 درصد از رأي‌دهندگان مسلمان (طبق نظرسنجي exit poll نيويورک) به خاطر اين موضوع(LGBTQ) به کومو يا سليوا رأي دادند. در واقع، اکثر آنان مسائل اقتصادي (اجاره، حمل‌ونقل) را اولويت قرار دادند.

ممداني هم در جريان کمپين تبليغاتي خود، تلاش کرده تا مرتب بر موضع سکولاريستي خود تاکيد کند، چنان که در مساجد محلي صحبت کرده و گفته «من مسلمانم، اما نماينده همه نيويورکي‌ها هستم، از جمله برادران و خواهران queer».

در واقع، ممداني با تاکيد بر اين ترکيب «مسلمان + سوسياليست + حامي دگرباشان» خود را به عنوان نماد «چپ چندفرهنگي» جا انداخته است. البته اين دقيقا چيزي است که جمهوري‌خواهان از آن براي زدن دمکرات‌ها و تقويت بدنه‌ي اجتماعي خود بهره مي برند. کارشناساني مثل بيل ماهر و تحليل‌گران هفته‌نامه نيوزويک مدعي هستند که مواضع سوسياليستي و ضداسرائيلي ممداني مي تواند دموکرات‌ها را در انتخابات ميان-دوره‌اي 2026 و رياست‌جمهوري 2028 تضعيف کند- مثلاً جي. دي ونس (معاون ترامپ و از گزينه‌هاي مطرح براي دور بعد رياست جمهوري) مي‌تواند از ممداني به عنوان نوعي «تبليغ منفيِ زنده» عليه چپ راديکال استفاده کند. جمهوري‌خواهان سعي دارند او را «چهره‌ي جديد دموکرات‌ها» جلوه دهند تا در ايالت‌هاي کليدي (مثل پنسيلوانيا يا ميشيگان) به ضرر دموکرات‌ها کار کند.