چگونه مي‌توان با امام زمان (ع) ارتباط داشت؟

عترت طاهره که يکي از دو ثقل به جا مانده از رسول گرامي است، همتاي قرآن و همدوش آن است و بر همين اساس، احکامي که درباره قرآن ثابت است، در مورد عترت طاهره نيز ثابت خواهد بود، از اين‌رو ارتباط با امام عصر(عجل الله تعالي فرجه) نيز زندگي‌بخش و تأمين کننده حيات معقول و مطلوب آدمي است، چون نبي مکرم اسلام‌(صلي الله عليه و آله) چنانچه قبلاً بيان شد عدم معرفت و پذيرش ولايت امام معصوم زمان را مايه مرگ جاهلي برشمردند و آنچه نبودش مرگ جاهلانه مي‌آورد، بودنش حيات عاقلانه را تأمين خواهد کرد و آن که معرفت و ولايت را فهميد، همواره خويش را در معرض ارتباط با امام معصوم عصر خويش مي‌نهد.

ارتباط با مقام شامخ ولايت و اتصال روح و قلب انسان با امام عصر(عجل الله تعالي فرجه) خويش، نه تنها حيات معقول را تأمين مي‌کند بلکه نقايص بشر را نيز تتميم مي‌سازد، چرا که او کعبه حقيقي و حقيقت کعبه است: کعبه زميني، محاذي بيت معمور است و آن بيت برابر عرش خداست. فرشته‌اي خاص مأمور بناي بيت معمور شد تا فرشتگاني که مقام انسانيت را به خلافت نشناختند و تسبيح و تقديس خويش را براي نيل به مقام خلافت الهي کافي دانستند و سپس با تنبيه خداوند به معرفت اوج مقام والاي انسان کامل بار يافتند، بر گرد آن طواف کنند و با اين عبادت، نقص کار خود را ترميم کنند.

ساختمان کعبه نيز براي طواف بر گرد آن جهت ترميم و جبران همه قصورها و تقصيرها به ويژه غفلت از مقام انسانيت، و سهو و نسيان يا عصيان در پيشگاه خليفة اللّهي انسان است3، از اين‌رو بهترين تنبّه براي طائفان غافل و حاجيان ذاهل و معتمران متساهل، تدارک جهل و جبران غفلت درباره خودشناسي و معرفت مقام شامخ انسان کامل و خليفه عصر حضرت بقية الله(عجل الله تعالي فرجه) است، تا چون فرشتگان، طواف مقبول و سعي مشکور داشته باشند.

* چگونگي ارتباط با امام زمان(عجل الله تعالي فرجه)

تشرف بي‌واسطه و مستقيم به محضر نوراني امام زمان(عجل الله تعالي فرجه) لياقت و شايستگي‌ هايي ويژه مي‌ خواهد، از اين ‌رو تنها اوحدي از موحدان به باريابي محضر مطهرش توفيق مي‌ يابند.

هر خارق عادت يا کرامتي که به دست ناشناسي صورت مي‌گيرد و فيضي از ناحيه او به ديگران مي‌رساند، از سرچشمه فياض امام عصر(عج) جاري مي‌گردد؛ اما چنين نيست که آن ناشناس لزوماً وجود مبارک ولي‌عصر(عجل الله تعالي فرجه) باشد بلکه آن حضرت شاگردان صالحي دارد که به امر ايشان گره از کار فروبسته ديگران مي‌گشايند و واسطه رسيدن فيض امام به آنان مي‌شوند.

آنچه براي همگان ضروري و ميسور است، ايجاد و حفظ ارتباط روحي و معنوي با آن حضرت است که در پرتو رعايت ادب حضور و ارتباط با آن حضرت تحصيل خواهد شد.

انجام دادن مستحبات و اعمال صالح به نيابت از آن حضرت و اهداي ثواب آن به ارواح طيّب عترت طاهره(عليهم اسلام) از بهترين راه ‌هايي است که مي ‌تواند ارتباط انسان با آن وجود مبارک را تأمين کند و بهترين حالت در چنين نيابتي، آن است که انسان در برابر عمل خويش از آن امام خواست ه‌اي نداشته باشد، چرا که از قدر عملش مي‌ کاهد: چون خواسته ما به قدر ادراک ماست و ادراک ما بيشتر به حجاب تمنيات ما محجوب است، مطلوب متوقّع ما نيز محدود خواهد بود، پس بهتر است که برابر اين ادب، به پيشگاه آن حضرت چيز خاصي را پيشنهاد ندهيم، زيرا او از آن دسته است که سجيّتهم الکرم4، بنابراين شايسته آن است که در انتظار عطاي او باشيم، چرا که آنچه آن حضرت به اقتضاي سجيّه کريم خويش عطا مي‌کند ماندني است.

البته اين سخن بدين معني نيست که انسان اگر مشکل خاصي دارد، با امام خويش در ميان نگذارد و از او نطلبد بلکه مقصود آن است که در انجام دادن اعمال صالح به نيابت از آن حضرت، طلبي نداشته باشد و پيشنهادي ندهد تا آنان درخور خويش عطا کنند؛ نه در اندازه مطلوب محدود ما. آنان چون درخور خويش عطا کنند، هم قابليت و ظرفيت مي‌بخشند و هم مقبول و مظروف؛ و گاه گرچه به شخص عطا مي‌کنند، ظهور و فضل عطايشان جامعه‌اي را بهره‌مند مي‌سازد؛ مانند آنچه حضرت رضا(عليه السلام) به شاگرد خويش جناب زکريّا بن آدم در برابر استجازه او براي خروج از قم فرمود: شما در قم بمانيد.

خداي سبحان به برکت شما عذاب را از مردم قم برمي‌دارد، آن‌گونه که به برکت مزار پدرم عذاب را از ساکنان آن منطقه برداشته است.5 اين نمونه‌اي از آن عطاياست که به شخصي چنان لطفي مي‌کنند که چون پيکرش در زميني مدفون شود، آن برکت در تمام آن شهر جريان يابد.

از ديگر آداب حسنه در ارتباط با امام عصر(عجل الله تعالي فرجه) ادب برخاستن به احترام نام مبارک ولي‌عصر(عجل الله تعالي فرجه) است که در ميان شيفتگان و پيروان خاندان عصمت(عليهم السلام) سنّتي ديرپاست.

پي‌نوشت‌ها:

1 ـ سوره انفال، آيه 24/

2 ـ سوره نحل، آيه 97/

3 ـ الکافي، ج4، ص188 ـ 187/

4 ـ برگرفته از زيارت جامعه کبيره که در آن ائمّه(عليهم‌السلام) چنين خوانده مي‌شوند عادتکم الاحسان و سجيّتکم الکرم (البلد الامين، ص 302؛ من لايحضره الفقيه، ج2، ص615).

5 ـ الاختصاص، ص87/