مسووليت آزاد راه بي سروسامان تبريز- سهند با کيست

اما اين مسئله زماني با جديت دنبال شد که در جريان سفر سوم هيأت دولت به استان احداث بزرگراه تبريز ـ سهند به تصويب رسيد و با توجه به نياز مبرم به اين مسير بلافاصله پس از اتمام مراحل مطالعاتي کارهاي اجرايي آن آغاز شد.

با احداث اين آزادراه فاصله زماني بين تبريز و شهر جديد سهند که اصلي ترين مرکز تجمع مساکن مهر آذربايجان شرقي محسوب مي شود، از 45 دقيقه به حدود 10 دقيقه کاهش مي يافت و البته راهکاري براي کاستن از ترافيک مسير تبريز ـ آذرشهر نيز بود و بر همين اساس ساخت آن با 20 کيلومتر در دو قطعه عملياتي و  ساخت قطعه اول به طول هفت کيلومتر از سمت شهر جديد سهند از سال 89 و قطعه دوم آن با 15 کيلومتر طول از سمت تبريز در سال 90 آغاز شد.

طولاني شدن عمليات اجرايي اين پروژه براي بيش از يک دهه به يکي از دغدغه‌هاي اصلي سهندوندان و مسوولان آذربايجان‌شرقي در حوزه حمل‌ونقل تبديل شده بود، آزادراهي که به صورت مشارکت دولت و بخش خصوصي در 6 خط رفت و برگشت اجرا شده، عرض کلي آن 36 متر و عرض کلي آسفالت حدود 33 متر، طول ديوارسازي آن يک هزار و 270 متر و حجم تردد روزانه آن 30 هزار وسيله نقليه برآورد مي شود و 40 درصد اعتبارات آن آورده سهم دولت بوده است.

چنين آزادراهي با مشخصات ذکر شده نه تنها قرار بود فاصله مکاني و زماني سفر بين تبريز و شهر جديد سهند را کاهش دهد، بلکه به گفته مسئولان، بهره 9برداري آن صرفه‌جويي سالانه 6 ميليون و 300 هزار ليتري سوخت را در پي داشت، پروژه اي که اجراي آن بر اساس گزارشات و ارزيابي هاي صورت گرفته بين 250 تا 300 ميليارد تومان بوده اما ارزش روز آن در زمان افتتاح رقمي در حدود 600 ميليارد تومان برآورد و 31 دستگاه ابنيه فني و هشت دستگاه پل اصلي در آن اجرا شده است.

آزادراه تبريز - سهند پس از فراز و نشيب هاي بسيار و البته با مسيري پر فراز و نشيب تر سرانجام در دوم دي 1399 و در واپسين روزهاي دولت دوم حسن روحاني به بهره برداري رسيد، افتتاحي که همزماني آن با وقوع چندين فقره تصادف نوعي چشم روشني براي تعجيل در بريدن روبان پروژه اي بود که از همان ابتدا اما و اگرهايي متعددي در مورد آن مطرح مي شد و بازتاب گسترده اي در فضاي مجازي نيز داشت.

افتتاح افتضاح دولت روحاني

سردرگمي شهروندان در هنگام تردد از اين آزادراه باعث شد از افتتاح آن به عنوان افتضاح ياد شود و شتابزدگي مسوولان وقت براي افتتاح آزادراه تبريز-سهند در حالي انجام گرفت که پيشتر رئيس کل دادگستري آذربايجان شرقي شرط لازم و قطعي براي افتتاح اين آزادراه را منوط به رعايت اصول ايمني راهداري و راهنمايي و رانندگي دانسته بود، اصول و شروطي که به نظر مي رسد امروز پس از نزديک به يک و نيم سال پس از افتتاح نيز هنوز تأمين نشده اند و آزادراه تبريز - سهند با نواقصي چون عدم روشنايي مسير، مشکل آنتن دهي تلفن همراه، فقر علايم راهنمايي و رانندگي و نبود ايستگاه اورژانس و پليس دست به گريبان است.

البته همه اين کمبود و نواقص در حالي گلايه و انتقاد شهروندان را در پي داشته که پيمانکار اين آزادراه مدعي شده بود استانداردترين مسير شمالغرب کشور را ساخته و وعده تکميل روشنايي آزادراه را تا خرداد سال 1400 داده بود، وعده اي که تا امروز به سرانجام نرسيده اما به جاي آن اخذ عوارض از تردد کنندگان اين به اصطلاح آزاد راه، بلافاصله پس از افتتاح شکل اجرايي به خود گرفت و در کنار اخبار تصادفاتي که قبل و بعد از مراسم بهره برداري رسمي از اين جاده پخش شد، خبري نيز مبني بر تعيين عوارض آن منتشر شد که کمتر مورد توجه قرار گرفت.

مديرکل سابق راه و شهرسازي آذربايجان‌شرقي با تاييد اين خبر در گفت وگو با خبرنگار فارس در تبريز و آن هم تنها چهار روز پس از افتتاح اين پروژه از مشخص شدن قيمت عوارضي آزادراه تبريز- سهند خبر داده و رقم آن را کمتر از 50 هزار ريال اعلام کرده بود، موضوعي که در همان زمان اين نقد را به همراه داشت که اگر مسئولان و سرمايه گذاران اين پروژه به همان اندازه که براي تعيين عوارضي آزادراه سهند- تبريز شتاب و عجله به خرج ميدهند براي احداث و تکميل آن نيز عجله داشتند، 12 سال براي بهرهبرداري از اين مسير 22 کيلومتري زمان صرف نمي‌شد.

در همان زمان نيز اين ابراز اميدواري صورت گرفت که حداقل بعد از اخذ اين عوارض شتابزده، نيمي از همين شتاب مسئولان و پيمانکار به تکميل و رفع نواقص از جمله روشنايي اين مسير معطوف شود، آرزويي که نه تنها امروز نيز محقق نشده بلکه با وجود اخذ کامل عوارضي که به گفته مدير عامل سابق شرکت عمران شهر جديد سهند قرار بود به صورت نيم بها از ساکنان سهند که عموما از قشر کم درآمد جامعه هستند، دريافت شود، هيچ اقدام ملموسي در جهت رفع نواقص اين آزادراه انجام نشده و حتي گزارشاتي مردمي نيز از دريافت چند باره عوارض براي يکبار تردد از آزادراه تبريز - سهند وجود دارد.

آزادراه تبريز-سهند تحويل داده نشده است/ شرکت عمران سهند بايد پاسخگو باشد

اين انتقادها در حالي مطرح است که مديرکل راهداري و حمل و نقل جادهاي آذربايجان‌شرقي در پاسخ به خبرنگار فارس در مورد آخرين وضعيت آزادراه تبريز - سهند گفته است: اين آزادراه هنوز تحويل داده نشده و ايجاد عوارضي در اين مسير از مقدمات تحويل و بهرهبرداري نهايي اين پروژه است.

اروجعلي عليزاده خاطر نشان شده است: اين پروژه جزو پروژه‌هاي مشارکتي محسوب مي‌شود که با همکاري بخش خصوصي و تعريف نسبت سهم بين دولت و اين بخش اجرا مي‌شوند و يک برآورد هزينه اوليه و يک هزينه نهايي دارند و بر اساس مدل هزينه درآمد به سرمايه‌گذار اجازه بهره‌برداري در يک بازه زماني مشخص و با محاسبه ميزان هزينه کرد داده مي‌شود.

وي با بيان اينکه اين هزينه درآمد به صورت 6 ماهه توسط کارشناسان وزارت اقتصاد بررسي و ارزيابي ميشود، افزوده است: کارفرماي پروژه آزادراه تبريز - سهند شرکت عمران شهرهاي جديد و نماينده آن شرکت عمران شهر جديد سهند است و ما به عنوان راهداري به دليل وجود پيمانکار در اين پروژه، هيچ دخل، تصرف و مسؤوليتي در اين زمينه نداريم و تنها سه ماه زمستان سال قبل با دستور وزير راه و شهرسازي مسؤوليت نگهداري آن را بر عهده گرفتيم.

مديرکل راهداري و حمل و نقل جاده اي آذربايجان‌شرقي ايجاد عوارضي در اين مسير را يکي از مقدمات بهره برداري از اين پروژه عنوان و تصريح کرده است: تحويل آزادراه نيازمند برگزاري کميسيون مربوطه است و بهرهبرداري از اين پروژه از زماني محاسبه ميشود که بهره بردار نسبت به اخذ عوارض اقدام کرده و پيش از آن به صورت آزمايشي زير بار ترافيک رفته است.

عليزاده در خصوص انتقاداتي که نسبت به کم و کيف اخذ عوارض در اين مسير صورت مي‌گيرد نيز متذکر شده است: همان طور که پيشتر تاکيد کردم، به دليل وجود کارفرما و پيمانکاري مجزا، مجموعه راهداري مسؤوليتي در خصوص نگهداري و يا مباحث مالي اين پروژه از جمله موضوع عوارض ندارد اما در صورتي که درخواست و يا شکايتي از سوي شهروندان در خصوص تخلفات احتمالي رخ داده در اين زمينه به ما ارجاع شود، آن را پيگيري مي‌کنيم.

معضل دولت روحاني

غلامرضا اقبالي سرپرست شرکت عمران شهر جديد سهند نيز در خصوص انتقادها در مورد وضعيت آزادراه تبريز - سهند و عوارضي اين مسير گفته است: شرکت بهره بردار تنها براي تعطيلي يک ماهه عوارض اين آزادراه صورت وضعيتي به مبلغ چهار ميليارد و 500 ميليون تومان به شرکت عمران ارائه کرده است.

وي با بيان اينکه اين آزاد راه توسط بخش خصوصي و سرمايه گذاري اين بخش به سرانجام رسيده، افزوده است: هر چند اين معضل ميراث دولت قبلي است و در آن زمان همه اقدامات بر اين اساس بوده که روبان افتتاح به دست مسئولان وقت بريده شود، اما تمام مسئولان استاني تلاش مي کنند تا سرمايه و سود سرمايه گذار يا به صورت نقد يا تهاتري به وي بازگردانده شود تا پس از آن زمينه براي حذف دائمي عوارض آزادراه تبريز - سهند فراهم گردد.

سرپرست شرکت عمران شهر جديد سهند تصريح کرده است: شهروندان سهندي بايد تا آن زمان پرداخت نصف عوارض را تحمل کنند و ما نيز به دنبال افزايش سهم آورده دولتي در مقابل سهم سرمايه گذار از طريق اقداماتي چون نصب تابلوها و روشنايي هستيم  و در مورد تحويل ناقص اين آزادراه با وجود عدم انجام تعهدات پيمانکار و تمام مباحث و مواردي که در اين خصوص مطرح مي شود نيز پيگيري هايي در دست انجام است.

وي ادامه داده است: پيمانکار قبلي اجراي طرح روشنايي پنج کيلومتر اول از سمت سهند به تبريز خلع يد شده و فرآيند فراخوان و مناقصه براي تعيين پيمانکار جديد صورت گرفته و در آينده نزديک به نتيجه خواهد رسيد و سعي مي کنيم با تسريع اين روند تکميل روشنايي 50 درصدي آزادراه تبريز - سهند  را تا هفته دولت به نتيجه برسانيم.

اقبالي در مورد مشکل نبود دوربرگردان در اين آزادراه نيز گفته است: طرح شبدري دوربرگردان در فاصله چهار کيلومتر از تبريز به سمت سهند با مسئوليت پارک علم و فناوري جز مصوبات سفر استاني رييس جمهور با 18 ميليارد تومان اعتبار است که به احتمال زياد عمليات اجرايي آن نيز به شرکت عمران واگذار خواهد شد و در سمت سهند به تبريز نيز طرح شبدري ديگري را در همان فاصله چهار کيلومتري از سهند در حال اجرا هستيم و تلاش مي کنيم جز طرح هاي افتتاحي هفته دولت باشد.

نمي شود سرمايه گذار را بياوريم و بعد از اتمام کار بگوييم خداحافظ

مسعود پزشکيان نماينده مردم تبريز، آذرشهر و اسکو در مجلس شوراي اسلامي مي‌گويد: هر چند شخصا از جزئيات قرارداد اين پروژه مطلع نيستيم، اما گويا طبق اين قرارداد سرمايه گذار 60 درصد و دولت 40 درصد از تعهدات ساخت اتوبان را عهده دار بوده اند و آورده سرمايه گذار نيز بايد از طريق عوارض به وي بازگردانده
شود.

وي با اشاره به حواشي اخير در خصوص اخذ عوارض در اتوبان تبريز- سهند اظهار داشته است: مسئولان بايد با سرمايه گذار جلسه بگذارند و با پرداخت حق و حقوق وي مشکل مردم استفاده کننده از اين مسير را حل کنند چون نمي شود که ما سرمايه گذار را بياوريم و کار را انجام دهد و بعد بگوييم به سلامت و نتيجه آن مي شود بر زمين ماندن طرح ها و پروژه هاي متعدد در حوزه هاي مختلف و عدم توسعه استان.

اين نماينده مجلس خاطرنشان مي کند: مجريان و مسئولان يا بايد مسير دسترسي شهروندان را ايجاد و يا اينکه حق و حقوق پيمانکار را پرداخت و اين مشکل مردم را حل کنند چون ما پيگيري کرديم تا با جذب سرمايه گذار اين راه ايجاد شود در حالي که مسئولان وقتي که ساخت کل اتوبان 50 ميليارد هزينه داشت، اقدامي نکردند.

پزشکيان تصريح مي کند: اکنون که اين پروژه با هزينه هاي چند صد ميلياردي ساخته شده و هزينه فعلي ايجاد چنين راه دسترسي بيش از چند هزار ميليارد است، بايد مشکل پيمانکار را حل کنند چون اگر اين نفر را نمي آورديم تا 40 سال ديگر هم مسير دسترسي تبريز - سهند ساخته نمي شد همانگونه که در مسير تبريز مرند به عنوان راه دسترسي به گمرک بازرگان به عنوان يک منبع درآمد و اشتغال سنگ اندازي کرده اند و نتيجه آن شده هزينه هاي جاني و مادي و زماني براي مردم.

عوارض بايد براي جاده اي پرداخت شود که همه امکانات را داشته باشد

البته موضوع آزادراه تبريز - سهند به يکي از مطالبات رسانه هاي مستقلي چون خبرگزاري فارس تبديل شده و از هر مجالي براي پيگيري آن از مسئولان استفاده مي شود به گونه اي که حتي در نشست استاندار آذربايجان شرقي به مناسبت هفته دولت نيز يکي از موضوعات مورد سئوال بود که وي در خصوص عوارضي اين مسير و مشکلات به وجود آمده در اين مورد گفت: آزادراه تبريز - سهند پروژه اي است که با مشارکت سرمايه گذار بخش خصوصي اجرا شده و دريافت عوارض در اين مسير نيز محلي است براي تکميل آورده سرمايه گذار براي تکميل پروژه و البته نبايد ميزان عوارضي آن براي ساکنان سهند و ديگران يکسان باشد.

عابدين خرم خاطرنشان کرده است: البته اين عوارض بايد براي جاده‌اي پرداخت شود که همه امکانات را داشته باشد و نفي اين موضوع موجب عدم تمايل سرمايه‌گذاران به حضور در بخش جاده‌هاي استان خواهد شد و افرادي که به هر دليلي نسبت به پرداخت عوارض مسير جديد دسترسي به شهر جديد  وقت براي بريدن روبان افتتاح آزادراه سهند گله و شکايتي دارند، بايد توجه کنند که الزام و اجباري براي استفاده از اين آزادراه متوجه آنها نيست و مي توانند همچون گذشته از مسير واقع در جاده تبريز - آذرشهر براي تردد استفاده کنند.

به نظر مي‌رسد تاوان شتابزدگي مسئولان وقت براي بريدن روبان افتتاح آزادراه تبريز - سهند( در دولت حسن روحاني) به هر قيمتي، اکنون بر دوش مردمي افتاده که عموما جز ساکنان پروژه‌هاي مسکن مهر در اين شهر جديد هستند و با وجود اجبار به پرداخت عوارضي سه هزار توماني اين مسير در هر بار تردد که قرار بود حداقل به صورت نيم بها گرفته شود، بايد از مسيري رفت و آمد کنند که فاقد حداقل امکانات حتي در مقايسه با يک خيابان معمولي است، امکان و الزاماتي چون روشنايي حداقلي، دسترسي به شبکه هاي تلفن همراه، مسيرهاي ورودي و خروجي در طول مسير، خط کشي و علايم استاندارد راهنمايي و رانندگي و نظاير آن.

متأسفانه با وجود همه اين نواقص و انتقادات متعدد شهروندان و رسانه‌ها، توپ سرگردان آزادراه تبريز - سهند بين مسئولان و نمايندگان و پيمانکار پاس کاري مي‌شود و کسي هم پاسخگوي وضعيت نابسامان آن نيست و بدتر اينکه برخي افراد و جريان‌ها که همواره از نقش مستقيم و مؤثر خود در جذب پيمانکار براي اجراي اين پروژه سخن مي‌گويند، نه تنها کمترين واکنشي نسبت به اجحاف صورت گرفته در حال شهروندان استفاده کننده از مسير تبريز - سهند نشان نمي‌دهند، بلکه در اغلب موارد به واسطه جهت‌گيري‌هاي سياسي شان، مردم را وام‌دار خود و سرمايه‌گذار به جهت افتتاح اين پروژه بي‌صاحب و سامان مي‌دانند، جهت‌گيري‌هايي که تنها نتيجه آن نارضايتي مردمي است که مجبورند ماهانه چند صد هزار تومان عوارض آزادراهي نصف و نيمه را بدهند بدون اينکه از حداقل هاي استاندار چنين زيرساختي بهره‌مند شوند.

منبع: خبرگزاري فارس