خشت به خشت عشق و ارادت در ترفيع گنبد امام حسين(ع)

زماني که سردار شهيد حاج قاسم سليماني غربت حرم هاي مقدس در عراق را ديد به فکر بازسازي آنها به همت مردم ايران افتاده و ستاد بازسازي عتبات عاليات را با موافقت رهبر معظم انقلاب راه اندازي کرد، در ابتداي فعاليت اين ستاد دولت وقت عراق با ترديد کار را به ايراني‌ها سپرد اما بعد از گذشت مدتي و نشان دادن همت و تخصص ايرانيان و فعاليت‌هاي شکل گرفته دولت عراق با اشتياق بيشتري کار را به دست شيعيان و محبان ائمه اطهار در ايران واگذار کرد. يکي از اين پروژه‌هاي عظيم، پروژه ترفيع گنبد حرم حسيني (ع) است.

در خصوص لزوم اجراي پروژه ترفيع گنبد حرم حضرت امام حسين (ع) که به دست ستاد بازسازي کرمان سپرده شده است بايد گفت؛ ديواره‌هاي حرم پوسيدگي زيادي داشت و ستون‌هايي که وزن گنبد روي آنها افتاده بود تقريباً از بين رفته بود. در اين زمان نريختن حرم را از کرامات حضرت امام حسين (ع) عنوان کرده‌اند چرا که به واقع حرم از استحکام کمي برخوردار بود.

همزمان با اتمام پروژة لاغرسازي و مقاوم سازي ستون‌هاي حرم مطهر امام حسين (ع)، ساخت گنبد در کرمان به اتمام مي‌رسد، اين گنبد از 96 قطعه پيچ مهره‌اي تشکيل شده است. کار مطالعات ترفيع گنبد امام حسين (ع) از سال 91 شروع شد و توليت حرم درخواست داشت که ارتفاع حرم 7.5 متر بلندتر و از نظر مقياس 1.5 برابر شود.

توليت بر لزوم حفظ معماري گنبد حفظ و لاغرسازي ستون‌هاي آجري اطراف ضريح مطهر سيد الشهدا و گسترش فضاي اطراف ضريح تاکيد داشت. بر همين اساس کنترل کيفيت تمام مصالح به کار رفته در لاغرسازي ستون‌ها و ساخت گنبد امام حسين (ع) انجام شد و از به روز ترين مصالح دنيا استفاده گرديد.

هشت نوع از مصالح روز دنيا را براي گنبد در نظر گرفته شده که با توجه به شرايط خاصي که در کربلا وجود دارد در نهايت از کامپوزيت بتن و فولاد استفاده شده است. ساخت گنبد با دقت بالايي انجام شده و در حين ساخت آزمايش‌هاي مختلف انجام شده است. سازه گنبد سازه خاصي بوده و تاکنون در دنيا به اين سبک کار نشده است.

گنبد با بتن سبک با مقاومت بالا ساخته شده است و سگمنت هاي به کار رفته در گنبد در کارگاه مجاور گنبد ساخته شده است و 90 قطعه سگمنت بتني، که چيدمان آنها به صورت آجري است که در شش تيپ اين سگمنت ها نصب شده اند. پايه و اساس خشت‌هاي به کاررفته در گنبد مس است و براي اولين بار در دنيا تمامي خشت‌هاي که در اينجا ساخته مي‌شود هيچ گونه جوشکاري، برشکاري ندارند و از يک سيستم يکپارچه استفاده مي‌شود. براي گنبد از روز اول 12 خشت طراحي شد و نهايتاً يکي از اين طرح‌ها انتخاب شد و اکنون در گنبد کار شده است.

گفتني است ساخت سازه گنبد به پايان رسيده و نصب اوليه خشت‌ها در ايران انجام مي‌شود و مجدداً سازه باز شده و با ماشين به کربلا فرستاده شده و در کربلا نصب نهايي انجام مي‌شود. تاريخ حرم امام حسين داراي سه گنبد است و قرار است به زودي آخرين گنبد به دست ايرانيان نصب شود.

در همين راستا «فرود بهرآسماني» جانشين رئيس ستاد توسعه و بازسازي عتبات عاليات کرمان در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص فعاليت‌هاي اين ستاد گفت: پروژه ترفيع گنبد امام حسين (ع) و ساخت گنبد جديد از سال 93 آغاز شده است. براي لاغر سازي و مقاوم سازي ستون‌هاي زير گنبد نقشه‌هايي کشيده و قرار دادهايي با دولت عراق و توليت حرم حسيني منعقد شد.

وي با اشاره به تبحر مهندسان ايراني ادامه داد: زماني که کار را شروع کردند با بازديدي که برخي مهندسان از انجام آن داشتند در نامه‌اي به مسئولان نوشتند که کاري که کرمان مي‌کند آبرو و حيثيت ايران را خواهد برد و اين امر موجب ريختن سقف اطراف و گنبد حرم امام حسين (ع) خواهد شد. اما مهندسان ستاد بازسازي عتبات کرمان که تحصيلات تکميلي خود را علاوه بر داخل، در کشورهاي اروپايي و آمريکايي گذارنده‌اند تأييد کردند که چنين اقدامي شکست نخواهد خورد و مقاوم سازي ستون‌هاي گنبد انجام
مي‌شود.

بهر آسماني با تبيين روند انجام چنين فعاليتي گفت: مهندسين در ابتدا با ورود به ستون‌ها از سمت بالاي پشت بام حرم شمع گذاري کرده و شروع به لاغر کردن ستون‌ها کردند. زماني که مي‌خواستند شمع‌ها را قطع کنند همه مي‌ترسيدند که احتمال پايين آمدن سقف باشد. در نهايت آخرين شمع که بريده شد گنبد 4 ميليمتر بالا آمد. گويي ستون‌ها حالت فنري گنبد را گرفته بودند. وزن گنبد هزار و 200 تن بود و وزن 300 تني مجدد به آن اضافه شد که روي هم هزار و 500 تن وزن گنبد خواهد بود.

15 هزار خشت طلا روي گنبد نصب مي‌شود

وي ادامه داد: ارتفاع گنبد قبلي 14/58 است و گنبد جديد 21/58 مي‌شود. قطر گنبد 17 متر است. پوشش کنوني آن مس است که در آينده روي آن طلا مي‌آيد. تعداد 15 هزار خشت گذاشته مي‌شود. تعداد ستون‌هاي فولادي 12 و غير فولادي 2 و سگمنت هاي بتن شده که رويشان خشت‌هاي مس نصب و طلا کاري مي‌شود 90 عدد است. 12 پنجره دور گنبد مي‌خورد و تعداد کتيبه‌هاي مسي که رويش نوشته مي‌شود و به عنوان کمربند نام گذاري مي‌شود 122 قطعه است. از اين مقدارحاشيه‌هايش 100 عدد و تعداد مقرنس‌ها 98 عدد و يک چليپا که به عنوان نگين گنبد در چهار گوشه نصب مي‌شود.

بهر آسماني در ادامه گفت: ما آماده نصب هستيم و دولت عراق بايد به ما اجازه نصب بدهد و دو سال است که همه خشت‌ها به عراق فرستاده شده است. عراق با اعلام اينکه بايد طلا کاري خشت‌ها کامل شده و بعد نصب صورت بگيرد تا کنون اجازه نصب را به ما نداده است. چرا که خشت‌هاي مسي هنوز به صورت کامل طلاکاري نشده است. بر همين اساس در حال حاضر همه علاقه مندان و شيفتگان آستان مقدس حسيني مي‌توانند با خريد هر خشت سهمي از گنبد و بارگاه سيد الشهدا (ع) داشته باشند. قيمت هر خشت 3 ميليون تومان است که افراد مي‌توانند آن را خريداري کرده و شناسه خشت براي آنان سند زده شده و سند مشارکت به فرد داده مي‌شود. البته افراد مي‌توانند نيم خشت به مبلغ يک ميليون و 500 هزار تومان و ربع خشت به مبلغ 750 هزار تومان را خريداري کرده و به هر ميزان که شده در اين امر مشارکت کنند.

تأمين 500 کيلو طلا از سوي کشور عراق

وي با تاکيد بر اينکه طلاي قبلي دست زده نمي‌شود و گنبد جديد بر روي گنبد فعلي نصب خواهد شد؛ افزود: ما کارگاه‌هاي طلاکاري را به عراق برديم و در حال انجام طلا کاري خشت‌هاي مسي هستيم. طلاکاري ما انجام مي‌دهيم اما وزن طلاي 500 کيلويي را خود عراق تأمين مي‌کند. اين پروژه حداقل هشت ماه تا يکسال به طول انجام خواهد انجاميد. طلاکاري در حال انجام است و بستگي به مواد اوليه دارد ما طلاکاري را به شيوه ملقمه انجام مي‌دهيم. يعني طلا را آرد و خمير کردن. طلا را خمير مي‌کنند و با جيوه‌ي غير فعال قاطي کرده و روي خشت‌ها مي‌کشند. بر همين اساس در کارگاه طلاسازي خشت‌هاي گنبد روزانه 50 خشت طلا زده مي‌شود.

اتمام پروژه سرداب مقدس حسيني و عباسي در سال 1402

جانشين رئيس ستاد توسعه و بازسازي عتبات عاليات کرمان در خصوص ديگر پروژه‌هاي اين ستاد گفت: پروژه سرداب نيز از سال 98 انجام شده و ما تاريخ پايانش را 1401 محاسبه کرده بوديم که به دليل مسائل مرزي پيش آمده ميان دولت ايران و عراق اين مدت به طول خواهد انجاميد. عرض دهانه سرداب‌ها در قسمت ورودي 12 متر و از طرفي 22 متر است. مساحت آن چهار هزار متر و سيستم سازه اش قالب بتني است که با مواد خاصي آب بندي مي‌شود و ضخامت فونداسيون يک متر و ضخامت ديوار و سقف 40 سانت است.

24 ستون و 12 پنجره در سازه گنبد مقام حضرت زينب (س)

وي با اشاره به طرح‌هاي ديگر در دست ستاد بازسازي عتبات عاليات استان کرمان گفت: ساخت گنبد مقام حضرت زينب (س) در حال حاضر به دست اين ستاد در حال اجراست که در سال 1402 پايان خواهد رسيد. ارتفاع اين گنبد 11 متر و6 سانت و قطرش 11 و 24 ستون و 12 پنجره دارد. ستون‌هاي گنبد تل زينبيه ساخته شده و تا پايان سال گنبد هم نصب و به کربلا انتقال داده مي‌شود.

اتاق تربت و هديه پته‌دوزي بانوان کرماني

در محل ستاد بازسازي عتبات عاليات کرماني اتاقي جالب وجود دارد. صداي قرآن در اتاقي که مملو از تربت کربلاست به گوش مي‌رسد. صندوقچه‌هاي خاکي که درون آنها تکه سنگ‌ها و بخشي از خاک‌هايي که در زمان گود برداري صحن عقيله (س) برداشته است به چشم مي‌آيد. اين خاک‌ها با آزمايش‌هايي که رويشان انجام شده تفاوت خود را به صورت علمي نشان داده‌اند. همچنين در اين اتاق بزرگترين پته‌دوزي 150 بانوي کرماني که براي مضجع و قبر شش گوشه اباعبدالله الحسين (ع) دوخته شده است قرار گرفته است.

منبع: خبرگزاري مهر