فرهنگ‌سازي روي سکو حلقه مفقوده ورزش

اين طيف حداقلي بدون توجه به آثار مخرب رفتار خود، صرفاً به توهين و بي‌احترامي به حريف روي مي‌آورند تا هيجانات کاذب خود را به اين شکل تخليه کنند؛ حال آنکه وجود قوانين متعدد انضباطي تاکنون نتوانسته بازدارندگي واقعي ايجاد کند. کارشناسان و صاحب‌نظران معتقدند عدم برخورد قانع کننده با اين ناهنجاري‌ها، پيامدهاي اجتماعي گسترده‌اي به همراه دارد. بدون ترديد اگر فضايي امن و اخلاق‌مدار در ورزشگاه‌ها فراهم نباشد، خانواده‌ها از حضور در مسابقات محروم مي‌شوند و فرصت تجربه سالم ورزشگاهي از آنها گرفته مي‌شود.

هرچند ورود زنان به ورزشگاه‌ها در سال‌هاي اخير تا حدي توانسته رفتارهاي نامطلوب موجود در اين حوزه را مهار کند، اما حضور برخي افراد فرصت‌طلب که همچنان به روش‌هاي پيشين خود پايبندند، نشان مي‌دهد که اين اقدام به تنهايي کافي نبوده و برخوردهاي قانوني و مديريتي جدي‌تري براي کنترل اوضاع مورد نياز است. بداخلاقي و رفتارهاي ناهنجار در ورزشگاه‌ها پديده‌اي جهاني است، اما تفاوت اساسي در مدل مديريت و قوانين بازدارنده براي برخورد با اين پديده شوم است. کشورهاي اروپايي با وضع مقررات سختگيرانه و افزايش هزينه تخلفات، عملاً امکان تخلف و قانون‌گريزي را به پايين‌ترين حد ممکن رسانده‌اند؛ اما در کشور ما با وجود آيين‌نامه‌هاي انضباطي همچنان ضعف بازدارندگي در قوانين و نبود برخورد جدي با هنجارشکنان بشدت احساس مي‌شود.

مطالبه جدي افکارعمومي از مديران ورزشي اين است که به جاي تدوين مقررات متعدد انضباطي، با اتخاذ راهکارهاي اجرايي و افزايش هزينه‌هاي ناشي از تخلف، نرخ بداخلاقي و قانون‌گريزي را به شکل محسوس کاهش دهند تا ورزشگاه‌ها به معناي واقعي کلمه به محيطي امن و ايده‌آل براي خانواده‌ها تبديل شود. براي واکاوي معضلات اخلاقي موجود در برخي ورزشگاه‌ها و روش‌هاي کنترل ناهنجاري‌ها در محيط‌هاي ورزشي به سراغ کارشناسان و صاحبنظران در اين زمينه رفتيم تا راهکارهاي آنها براي کنترل فضاي حاکم بر ورزشگاه‌ها را بررسي
کنيم.

هميشه پاي يک ليدر در ميان است!

مهري رنجبر/ بداخلاقي و قانون‌گريزي در برخي ورزشگاه‌ها، امروز به دغدغه‌اي جدي براي اهالي ورزش و افکار عمومي تبديل شده است. اتفاقات تلخي که شادي و نشاط ناشي از رقابت دو تيم ورزشي را تحت‌الشعاع قرار مي‌دهد، به حدي که به ناهنجاري در ورزش بدل شده
است.

اگرچه فدراسيون‌ها در فصل جديد وعده جلوگيري از تکرار اين ناهنجاري‌ها در ورزشگاه‌ها را داده‌اند، اما رخدادهاي اخير و برگزاري کميته‌هاي انضباطي، نشان از ناکافي بودن تمهيدات و ناکامي فدراسيون‌ها در رفع اين چالش
دارد.

داستان به جايي رسيده است که اين حوادث تنها محدود به سکوهاي تماشاگران فوتبال نيست و حتي به سالن‌هاي واليبال و بسکتبال نيز کشيده شده است. نمونه بارز آن، بازي جنجالي دو تيم واليبال شهرداري اروميه و پاس گرگان در هفته نوزدهم فصل قبل ليگ برتر بود؛ جايي که يک پاسور جوان اروميه با شکستن صندلي، تحريک و توهين به هواداران از طريق فحاشي و حرکات دست و حتي لگد زدن به سرمربي، حاشيه‌آفريني کرد و البته ليدرهاي ميزبان هم مديريت حاشيه‌ها را به سبک خود انجام مي‌دادند.

کميته انضباطي نهايتاً براي تنبيه بازيکنان و کادر فني دو تيم، رأي به محروميت يک تا چهار جلسه‌اي و جريمه نقدي صد ميليوني داد. سنگين‌ترين جريمه شامل حال ليدر گرگاني‌ها و يکي از هواداران آنها شد که يک سال از حضور در سالن‌هاي واليبال محروم شدند و تيم ميزبان نيز به سه جلسه بازي بدون حضور تماشاگر و جريمه 200 ميليوني محکوم شد.

در بازي سوم فينال ليگ برتر واليبال بين دو تيم شهداب يزد و فولاد سيرجان که در فروردين ماه برگزار شد، اتفاقات بدتري رخ داد. حاشيه‌ها توسط هواداران تيم يزدي با شعار عليه تيم رقيب و فدراسيون آغاز شد و به پرتاب بطري و مهتابي به زمين تيم فولادي ختم گرديد. کميته انضباطي نهايتاً هواداران مرد را براي سه بازي دور مقدماتي فصل جديد محروم و تيم شهداب يزد را به پرداخت 400 ميليون تومان جريمه نقدي محکوم
کرد.

بسياري دليل اين حاشيه‌ها را حضور بوقچي‌ها و ليدرهاي فوتبالي در واليبال مي‌دانند؛ در حالي که شيوه تشويق تيم‌ها در واليبال جهان با آنچه در ايران رايج است، تفاوت بسياري دارد. برخي بوقچي‌ها با نثار ناسزا به بازيکنان حريف، فشار رواني ايجاد مي‌کنند و در قبال آن پول دريافت
مي‌کنند.

اما اين داستان تنها مختص واليبال نيست و حتي در بسکتبال نيز به وفور ديده مي‌شود. کميته انضباطي فدراسيون براي کنترل حاشيه‌ها در زمين بسکتبال نيز متوسل به محروميت و جريمه‌هاي 100، 200 و نهايتاً 400 ميليوني مي‌شود. برخورد با هوليگانيسم در جهان چگونه است؟

ايليا بهزاد اول/ هوليگانيسم و رفتارهاي خارج از عرف در ورزشگاه‌هاي ورزشي، چيزي نيست که به کشور ما محدود باشد؛ حتي در اين زمينه اروپايي‌ها سابقه بيشتري از ما دارند و همچنان ورزشگاه‌هاي بزرگ فوتبال در اروپا و بويژه کشورهاي شرق اروپا مانند صربستان، کرواسي، آلباني و لهستان، محل تجمع هواداراني است که با هوليگانيسم و رفتارهاي خصمانه، توجهات را معطوف به خود مي‌کنند.

سرگذشت اين نوع رفتارها، به خوبي در کتاب «ديوانه‌هاي فوتبال» روايت شده اما تفاوت اين مسأله در اروپا و ايران، تفاوت واکنش به اين اتفاقات از سوي نهادهاي رسمي است و در بين اين واکنش‌ها، کشور انگليس مي‌تواند يکي از بهترين نمونه‌ها باشد. در دهه 80 فوتبال بريتانيا، به عنوان نماد هوليگانيسم در جهان معرفي مي‌شد و حتي بعد از فاجعه ورزشگاه هيسل در فينال جام باشگاه‌هاي 1985، تمام باشگاه‌هاي اين کشور از رقابت‌هاي اروپايي به دليل رفتار هواداران به مدت 5 سال محروم شدند.

مارگارت تاچر، نخست‌وزير وقت بريتانيا، اگرچه علاقه‌اي به فوتبال نداشت اما براي مقابله با گسترش هوليگانيسم که به معضلي اجتماعي بدل شده بود، اصلاحات جدي در ورزشگاه‌ها را آغاز کرد. نصب دوربين‌هاي مداربسته، افزايش حضور پليس، ممنوعيت ورود مشروبات الکلي و حذف فنس‌هاي فلزي از جمله اين اقدامات بود.

مجموعه قوانيني از دهه 1970 تا 2000 براي کنترل بي‌نظمي در مسابقات فوتبال تصويب شد و در نهايت با آغاز ليگ برتر جديد در سال 1992 و نوسازي ورزشگاه‌ها، رفتارهاي خشن هواداران به‌طور چشمگيري کاهش يافت و فوتبال انگلستان چهره‌اي امن‌تر و حرفه‌اي‌تر پيدا کرد.

همچنين خطوط قرمزي مانند شعارهاي نژادپرستانه در ورزشگاه‌ها ايجاد شد و با استفاده از دوربين‌هاي شناسايي چهره، افراد حاضر در ورزشگاه‌ها شناسايي شدند. به طور مثال در هفته اول اين فصل، يک هوادار ليورپول به دليل توهين نژادپرستانه به سمنيو بازيکن بورنموث به طور مادام‌العمر از ورزشگاه محروم شد. بنابراين قوانين سختگيرانه و استفاده از فناوري‌هاي کنترلي مناسب را بايد راهي مناسب براي تغيير شرايط ورزشگاه‌ها دانست.

ادامه دارد